1. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ
Thuộc thế hệ 9x, Nguyễn Đức Hiển (biệt danh IELTS Hien Nguyen) đã đặt chân đến hơn 35 quốc gia trên thế giới, được huấn luyện và trải qua nhiều chương trình đào tạo tại Australia, Malaysia, Singapore. Đồng thời, anh còn là thành viên của Hội đồng Viện Kỷ Lục Việt Nam, có thể bước ra thế giới, trở thành công dân toàn cầu.
Ý thức tầm quan trọng của tiếng Anh trong kỷ nguyên 4.0, thầy giáo trẻ đã và đang nỗ lực giúp học sinh ôn luyện IELTS nhanh, dễ dàng và hiệu quả hơn. Đam mê công việc dạy thêm môn tiếng Anh từ khi còn là sinh viên, hiện với gần 10 năm kinh nghiệm dạy học, thầy Nguyễn Đức Hiển đã hiểu những gian nan, vất vả của học sinh – sinh viên khi học ngôn ngữ này. Vì thế, chàng trai 9x càng nỗ lực hơn trong việc tìm kiếm một phương pháp mới, giúp học trò tiếp cận và học tập nhanh – hiệu quả hơn. Từ đó, phương pháp học IELTS mang tên “Tấn công não” ra đời.
2. PHƯƠNG PHÁP CHỮA BỆNH “BÍ Ý”
Tại sao mạch logic lại quan trọng? Bởi bản chất của ngôn ngữ Anh có tính chặt chẽ cao hơn so với ngôn ngữ Việt, nổi bật là sự kết nối tuyến tính của các ý tưởng trong mạch diễn đạt.
Đây sẽ là điểm đầu tiên các em cần nắm, và là nền tảng cho cả 4 kỹ năng. Vì cách em nói cũng là cách người bản xứ nói (thành bài nghe), cách em viết cũng là cách người bản xứ viết (thành bài đọc). Vậy nên mạch logic là điểm giao của cả 4 kỹ năng: nghe – nói – đọc – viết.
Trước đây, thầy có chia sẻ về một số thủ thuật LOGIC trong việc tạo mạch LOGIC. Thực tế, mạch LOGIC trong tiếng Anh rất đơn giản, và trong IELTS thì các em chỉ cần một cách tư duy duy nhất, như vậy sẽ nhuần nhuyễn và đạt đến sự bản năng, phát ra tự nhiên không cần suy nghĩ.
Các lưu ý trước khi bắt đầu bài học về mạch logic:
- Keep it simple! IELTS không phải kỳ thi về sự sáng tạo. Hãy nghĩ những điều đơn giản nhất, như ví dụ ở trên mà các em có thể thấy tư tưởng cực kỳ đơn giản.
- Luôn hỏi mình “Why?” khi thi nói hoặc viết. Bất cứ lúc nào em cảm thấy bí ý tưởng, không biết nói điều gì tiếp theo, hãy đặt câu hỏi “why?” cho điều mình vừa nói ở câu trước.
- Hỏi “Why” bao nhiêu lần? Các em có thể mở rộng mô hình 2ED bằng việc hỏi nhiều hơn. Nhưng hãy nhớ thời gian trong IELTS rất hạn chế, nên không hỏi quá nhiều.
- Cuối cùng, kết lại bằng ví dụ. Có thể là kiến thức phổ thông mà em biết hoặc ví dụ từ chính bản thân.
Lộ trình triển khai ý tưởng:
Main Idea → Explain 1 → Example → Develop 2
Tức là: Ý chính – Giải thích 1 – Cho ví dụ – Phát triển ý 2
Thầy gọi cấu trúc này là 2ED (Explain – Example – Develop)
- Ý chính → đặt câu hỏi “Why” để mở rộng. Có thể khai thác 2–3 câu nếu muốn đào sâu hơn (dùng câu hỏi HOW: như thế nào, bằng cách nào?).
- Sau đó, thêm ví dụ.
- Cuối cùng dùng Ý phát triển 2 (dựa trên ví dụ, hoặc đưa ra kết quả/hệ quả liên quan đến ví dụ đó).
Ví dụ 1
Why are books important?
Brainstorm:
- có thông tin phong phú
- đọc sách giúp sáng tạo, giải trí
- đọc sách giúp con người suy nghĩ hơn → thông minh hơn
Chọn 1 ý làm Main Idea:
Books are an essential part of learning as there is a lot of enriching information in them.
Tiếp tục hỏi Why?
→ Writers are typically well educated experts in their field.
Example:
A good example would be Michael Lewis.
He has written many popular books on topics from baseball to economics to psychology.
He carefully researches his books, and readers can learn a lot from him.
Develop 2:
The result of reading his books is that you learn more about individuals and events around the world.
Bảng tóm tắt ví dụ 1
| MAIN IDEA | WHY? | EXAMPLE | DEVELOP 2 |
|---|---|---|---|
| Books are an essential part of learning as there is a lot of enriching information in them. | Writers are typically well-educated experts in their field. | A good example of this would be Michael Lewis. He has written many popular books… | The result of reading his books is that you learn more about individuals and events around the world. |
Ví dụ 2
Why do people say a simple life without technology?
Brainstorm những ý tiêu cực của công nghệ:
- gây nghiện, làm lơ là mối quan hệ
- gây trầm cảm, lo âu
- giảm trí nhớ
- bệnh về mắt
- lạm dụng mạng xã hội
→ Chọn 1 ý: Công nghệ làm ta nghiện và lơ là mối quan hệ cá nhân
Main Idea:
People who are addicted to technology often neglect their interpersonal relationships.
Why?
With the development of technology, people do not spend as much time with their loved ones.
Đặc biệt là người trẻ:
Young people especially stay glued to their phones and social media applications like Facebook and Instagram.
Example:
When I have dinner with my friends, sometimes they are distracted by the sound of messages from family and work.
Develop 2:
This leads to fewer meaningful conversations and degrades the quality of interpersonal communication.
Bảng tóm tắt ví dụ 2
| MAIN IDEA | WHY? | EXAMPLE | DEVELOP 2 |
|---|---|---|---|
| People who are addicted to technology often neglect their interpersonal relationships. | People do not spend as much time with their loved ones. | When I have dinner with my friends… | This leads to fewer meaningful conversations and degrades communication quality. |
Lưu ý tổng hợp
- Keep it simple!
- Luôn hỏi “Why?”.
- Hỏi vừa đủ.
- Cuối cùng kết bằng ví dụ.
3. CÁCH VIẾT MỞ BÀI IELTS QUÁ ĐƠN GIẢN
Mục tiêu:
- Viết mở bài nhanh, gọn, không khoe từ vựng khó.
- Hiểu nguyên tắc viết để tự tin hơn.
- Tránh lỗi viết thường gặp:
- Tâm lý căng thẳng
- Viết quá dài, văn phong Việt
- Sao chép đề bài
- Học thuộc mẫu mất tự nhiên
Yêu cầu của một mở bài IELTS:
- Ngắn – gọn – không dài dòng
- Chỉ cần 2 ý:
- Paraphrase đề
- Opinion (có thể thêm 1 lý do ngắn)
Paraphrase là gì?
Là phương pháp diễn đạt lại ý bằng từ/cấu trúc khác nhưng giữ nguyên nghĩa → giúp đa dạng câu và từ vựng.
Khi nào dùng paraphrase?
- Diễn đạt lại câu hỏi đề bài
- Diễn đạt lại ý chính để tránh lặp
- Tăng độ đa dạng ngữ pháp và từ vựng
Cách paraphrase:
- Thay từ → từ đồng nghĩa / trái nghĩa / cấu trúc mới
- Giải thích một từ bằng một cụm từ mới
Ví dụ paraphrase từ vựng:
- Essential → important / vital / crucial
- Ideas → perspectives / viewpoints
- Intelligent → brilliant
- Writer → author
- Help → enable
Opinion là gì?
Là phần bày tỏ quan điểm cá nhân, ví dụ:
- In my opinion,
- Personally, I believe…
Sample 1
Some people believe that smartphones are destroying social interaction today. To what extent do you agree or disagree?
(Một số người tin rằng những chiếc điện thoại thông minh đang phá hủy sự tương tác xã hội ngày nay. Bạn đồng ý hay không đồng ý?)
Trên đề ta thấy, đưa ra quan điểm của 1 số người, vậy còn những người còn lại? tức là others thì sao? Nghĩ gì? → có nghĩa là họ nghĩ trái với quan điểm những người này. Họ nghĩ mặt thuận lợi của Smartphone. → Như vậy để mở bài chúng ta có thể mở ra thêm ý tích cực của người khác.
Và cũng nhìn trên đề bài, ta sẽ paraphrase các cụm sau:
- Some people believe = Many feel
- Smartphones are destroying = Smartphones are hurting
- Today = these days
Ở opinion: Cần đưa ra mình đứng tính quan điểm nào? Mặt tích cực hay tiêu cực?
Giờ thầy sẽ triển khai theo ý như sau: đó là Theo mặt tích cực / Quan điểm cá nhân của tôi → Smartphones giúp con người giao tiếp tốt hơn.
Và đừng quên dạng từ nối: In my opinion.
Mở bài mẫu
Many feel smartphones are hurting social interactions between people these days and others think they have a positive side too. In my opinion, smartphones have not destroyed communication between people because they help people communicate better.
(Nhiều người cảm thấy điện thoại thông minh đang phá vỡ các tương tác xã hội giữa mọi người ngày nay và những người khác nghĩ rằng chúng cũng có mặt tích cực. Theo tôi, điện thoại thông minh đã không phá hủy giao tiếp giữa mọi người vì chúng giúp mọi người giao tiếp tốt hơn.)
Grammar chú ý:
- Hiện tại tiếp diễn: smartphones are destroying → tương ứng thì của đề bài.
- Smartphones have not destroyed communication between people → tức là trước và tới thời điểm hiện tại điện thoại chưa có phá hủy mối quan hệ giữa người với nhau.
Sample 2
Some people believe that it is necessary for all students to study until the age of 18 while others think there are good reasons to leave school early. Discuss both sides and give your own opinion.
(Một số người cho rằng thật là cần thiết cho tất cả học sinh phải học đến 18 tuổi trong khi đó những người khác nghĩ rằng có những lý do chính đáng để nghỉ học sớm. Thảo luận về cả hai phía và đưa ra ý kiến của riêng bạn.)
Nhìn vào đề bài, ta có thể thấy các paraphrase rõ nhất:
- It is necessary = should
- the age of 18 = the age 18
- Some people believe = Many feel
- leave school early = to leave school before that age
Viết lại câu này:
Many feel students should study until the age 18 to get a good education while others think there are reasons to leave school before that age.
Opinion
Vì đề đi vào hướng phân tích 2 hướng nên câu số 2 quan điểm được đưa ra 2 mặt cũng như câu đầu tiên → dùng từ nối BUT kết nối 2 ý để thể hiện quan điểm cá nhân không bỏ sót mặt nào.
Opinion mẫu:
In my opinion, there are some situations that force students to leave early but government should find a way to keep everyone in school until they are 18.
Mở bài đầy đủ:
Many feel students should study until the age 18 to get a good education while others think there are reasons to leave school before that age. In my opinion, there are some situations that force students to leave early but government should find a way to keep everyone in school until they are 18.
Sample 3
The use of social media is replacing face-to-face interaction among many people in society. Do you think the advantages outweigh the disadvantages?
(Việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội đang thay thế sự tương tác trực diện giữa nhiều người trong xã hội. Bạn có nghĩ rằng những lợi thế này sẽ vượt trội hơn những nhược điểm không?)
Paraphrase:
- social media = social media apps
- is replacing = have taken the place of
- face-to-face interaction = face-to-face communication
- in society = in today’s society
- advantages outweigh the disadvantages = have both negatives and positives
Mở bài:
Many people today believe that social media apps have taken the place of face-to-face communication in today’s society and this has both negatives and positives.
Opinion:
In my opinion, the benefits of being able to communicate at any time outweigh the reduced use of body language.
(Những lợi ích của việc có thể giao tiếp bất cứ lúc nào lớn hơn việc giảm sử dụng ngôn ngữ cơ thể.)
Mở bài đầy đủ:
Many people today believe that social media apps have taken the place of face-to-face communication in today’s society and this has both negatives and positives. In my opinion, the benefits of being able to communicate at any time outweigh the reduced use of body language.
Sample 4
Some believe that people are naturally born as leaders while others feel that leadership skills can develop. Discuss both views and give your own opinion.
(Một số người tin rằng mọi người được sinh ra như những nhà lãnh đạo trong khi những người khác cảm thấy rằng kỹ năng lãnh đạo có thể phát triển. Thảo luận về cả hai quan điểm và đưa ra ý kiến.)
Paraphrase:
- Some believe that = Many people believe
- others feel = others think that
- leadership skills can develop = become a leader over time
Mở bài:
Many people believe leaders are born that way while others think that you can become a leader over time.
Opinion:
In my opinion, there can be some personal qualities that leaders are born with but it is mainly learned.
(Nhiều phẩm chất bẩm sinh có thể tồn tại, nhưng phần lớn là học được.)
Mở bài đầy đủ:
Many people believe leaders are born that way while others think that you can become a leader over time. In my opinion, there can be some personal qualities that leaders are born with but it is mainly learned.
Sample 5
Some think that governments should tax unhealthy foods to encourage people to eat healthier. To what extent do you agree or disagree?
(Một số người nghĩ rằng chính phủ nên đánh thuế thực phẩm không lành mạnh để khuyến khích mọi người ăn uống lành mạnh hơn.)
Paraphrase:
- Some think that = Many people believe
- should tax = ought to tax
- to encourage people to eat healthier = people will become healthier
Mở bài:
Many people believe the government ought to tax very unhealthy foods so that people will become healthier.
Opinion:
In my opinion, this is unfair to poor people but it is still a good idea.
Full introduction:
Many people believe the government ought to tax very unhealthy foods so that people will become healthier. In my opinion, this is unfair to poor people but it is still a good idea.
4. Cách triển khai mọi thân bài trong essay
Việc triển khai ý tưởng dựa trên phân tích chia nhánh như trên không quá khó. Việc chúng ta cần làm:
- Nắm mạch diễn đạt logic
- Cảm thụ đúng điểm
- Luyện các cấu trúc ngữ pháp thông dụng xuyên suốt bài
Về từ nối: rất quan trọng, làm chặt chẽ mạch logic và kết nối các câu.
Ví dụ:
- it is important / necessary / it is true that…
- a good example of this, for example, for instance…
- This means that…
Công thức triển khai thân bài:
Main idea → Why → Example → Further development
Công thức dễ nhưng đảm bảo logic.
Có các từ nối liệt kê → giúp mạch đi trơn tru.
Ngoài ra:
- Cấu trúc này được chuyên gia đánh giá cao vì sự rõ ràng và phát triển ý mạch lạc.
- Học writing nhưng cũng áp dụng tốt trong speaking part 3.
- Giúp phát triển ý nhanh khi bí.