HỌC CẤU TRÚC TIẾNG ANH THÌ NÊN LÀM GÌ?
Đối với những người mới học hoặc mất căn bản, việc bạn nên tập trung không phải là cố học mấy quy tắc ngữ pháp (mà bạn đang cảm thấy khó hiểu) mà thay vào đó hãy bắt đầu tập đọc hiểu tiếng Anh bằng cách đọc những cuốn sách, truyện hay bất kỳ bài đọc tiếng Anh nào mà có song ngữ Anh – Việt.
(Trong lúc đọc, nên tra từ điển để tập tự dịch để hiểu ý nghĩa của các câu tiếng Anh ở phần tiếng Anh trước, sau đó mới dùng phần dịch nghĩa tiếng Việt để đối chiếu.)
Lưu ý:
Đừng suy đoán hiệu quả của phương pháp này nếu bạn chưa thực sự thực hành và trải nghiệm nó trong thời gian đủ lâu. Phần lớn con người chúng ta thường có xu hướng suy đoán hiệu quả của một thứ gì đó trước khi thực sự thực hành và trải nghiệm nó, và tin buồn là có một số trường hợp, suy luận của bạn trông có vẻ hợp lý trên lý thuyết nhưng lại sai bét trên thực tế.
Tôi không hy vọng bạn suy đoán lung tung về hiệu quả của phương pháp này trước khi thực sự áp dụng và trải nghiệm hiệu quả của nó.
Đối với những bạn khá hơn một chút, tôi đề xuất các bạn nên luyện thêm kỹ năng nghe hiểu. Nghe sẽ giúp bạn thấm hơn các cấu trúc, giúp bạn nắm được cả cảm xúc của các cấu trúc.
LÀM SAO ĐỂ HỌC TỪ VỰNG TIẾNG ANH HIỆU QUẢ?
Đừng cố học thuộc từ vựng như cách mà số đông đang làm.
Phần lớn những người học tiếng Anh đều đang hiểu sai về học từ vựng, họ thường tập trung vào việc cố gắng học thuộc cách viết, cách phát âm, nghĩa của từ vựng và một số tiểu tiết ngữ pháp khác liên quan đến từ vựng đó.
Thực tế, cố gắng học thuộc những thứ đó chỉ khiến họ học khó hơn và cực hơn gấp chục (thậm chí trăm) lần so với việc học tự nhiên mà đáng lẽ ra họ có thể đạt được.
Cách học từ vựng hiệu quả thực ra là “không nên học thuộc từ vựng”.
Hãy để bản thân bạn có thể tự nhớ hoặc quên các từ vựng thông qua tần suất gặp lại từ vựng trong quá trình học và sử dụng tiếng Anh của bạn.
Nói cách khác, trong quá trình học hay sử dụng tiếng Anh, những từ vựng nào bạn gặp đi gặp lại thường xuyên, bạn sẽ tự khắc nhớ; còn những từ nào hiếm khi gặp bạn sẽ tự khắc quên.
Theo thống kê, có khoảng 1,000,000 từ vựng trong hệ thống tiếng Anh, nhưng thực tế chỉ có một số rất ít vài chục nghìn từ được sử dụng phổ biến trong cuộc sống hằng ngày cũng như trong công việc chuyên môn của mỗi người.
Việc cố gắng học thuộc tất cả các từ vựng mà bạn tìm được là một cách làm sai lầm vì chắc chắn bạn sẽ không dùng hết chúng.
Mỗi người sẽ cần có một vốn từ vựng “riêng” – những từ vựng nào mà bạn thường xuyên gặp mới thực sự là những từ vựng cần thiết cho bạn. Những từ vựng bạn hiếm gặp, quên nó cũng chẳng mất mát gì mấy.
Đừng cố học thuộc từ vựng bởi vì bạn sẽ không thể giữ được nó mãi mãi trong đầu nếu bạn không gặp lại thường xuyên.
Những từ vựng bạn gặp thường xuyên, bạn sẽ tự nhớ. Vì vậy, đừng học thuộc từ vựng mà hãy làm cho từ vựng xuất hiện thường xuyên trong cuộc sống hằng ngày và việc học tiếng Anh của bạn.
Cách đơn giản nhất nhưng đạt được nhiều mục đích cùng lúc nhất đó là tập trung luyện đọc và nghe hiểu thật nhiều tiếng Anh.
Đọc càng nhiều tiếng Anh, từ vựng sẽ lặp lại trước mắt bạn càng nhiều và bạn sẽ tự nhớ.
Nghe càng nhiều tiếng Anh, cách phát âm và ngữ điệu sẽ giúp bạn nhớ và hiểu từ vựng càng sâu.
LÀM SAO ĐỂ HỌC ĐƯỢC CÁC THÌ TRONG TIẾNG ANH?
Các thì trong tiếng Anh thường được chia làm hai phần:
- Cấu trúc
- Cách dùng
Thông thường, đối với nhiều bạn, chưa kể cách dùng, những cấu trúc của các thì đã rất khó hiểu. Vì vậy, tôi không đề xuất các bạn cố gắng học những cấu trúc đó, mà thay vào đó hãy áp dụng phương pháp tôi chia sẻ ở mục “HỌC CẤU TRÚC TIẾNG ANH THÌ NÊN LÀM GÌ?”
Nó sẽ giúp bạn tạo nên nền tảng một cách tự nhiên. Nếu sau này bạn muốn tìm hiểu sơ về mấy cấu trúc đó thì chắc chắn bạn sẽ thấy dễ hiểu hơn rất nhiều nếu trước đó bạn đã tập đọc hiểu tiếng Anh đủ tốt.
Riêng cách dùng của các thì trong tiếng Anh được chia sẻ trong tài liệu ngữ pháp thông thường, đối với tôi bây giờ nó vẫn hại não và khó hiểu như ngày nào (tôi cũng chẳng hiểu).
Cách dùng của các thì tiếng Anh liên quan đến cảm xúc và thời gian, rất rộng và bạn gần như không thể học được chỉ qua lời giải thích lý thuyết.
Tuy nhiên, bạn sẽ tự cảm nhận và sử dụng được chúng một cách tự nhiên nếu bạn luyện đọc hiểu và nghe hiểu nhiều tiếng Anh trong thời gian dài.
Dù bạn học theo phương pháp nào đi nữa, bạn cũng phải luyện đọc và nghe rất nhiều thì mới thành thạo được.
Cứ luyện đọc và nghe thật nhiều, bạn sẽ tự dùng được các thì mà chẳng cần phải học mấy lý thuyết khô khan đó.
Sự thật là, đến giờ tôi cũng không hiểu hết những lời giải thích về cách dùng trong mấy tài liệu ngữ pháp, nhưng tôi lại dùng được các thì tiếng Anh một cách tự nhiên và hiệu quả.
CÁCH HỌC ĐẶT CÂU TIẾNG ANH NHƯ THẾ NÀO?
Cảnh báo:
Những bạn mới học tiếng Anh hay mất căn bản (từ con số 0 hoặc gần như vậy) hãy quên chuyện học đặt câu, ghép câu tiếng Anh đi.
Bất kỳ người học tiếng Anh nào cũng đều mong muốn có thể đặt hoặc ghép được những câu tiếng Anh. Tuy nhiên, những người mới thường nghĩ rằng cần phải giỏi ngữ pháp và biết nhiều từ vựng thì mới đặt câu được.
Từ suy nghĩ “ngây thơ” đó, họ bắt đầu cày ngữ pháp và từ vựng cho tới khi nhận ra rằng họ vẫn không thể đặt được câu tốt, dù đã học tới 4–5 năm.
Nhớ kỹ nguyên tắc này:
“Chưa đọc hiểu và nghe hiểu được tiếng Anh tốt thì đừng nghĩ tới chuyện đặt câu, ghép câu tiếng Anh.”
Đây là lời khuyên chân thành của tôi, mục đích là giúp bạn học nhẹ hơn, dễ hơn và hiệu quả hơn.
Tiếng Anh hay bất kỳ ngôn ngữ nào đều có 4 kỹ năng chính: nghe, nói, đọc, viết.
Chúng được chia làm hai nhóm:
- Input (nhập vào): nghe và đọc hiểu
- Output (xuất ra): nói và viết
Vấn đề đặt câu và ghép câu thuộc nhóm Output, vì mục đích cuối cùng là nói hoặc viết.
Và rõ ràng, muốn xuất ra thì phải nhập vào trước.
Trước khi học nói và viết, bạn cần luyện tốt kỹ năng đọc hiểu và nghe hiểu tiếng Anh.
Do đó, những bạn mới học không nên tập trung vào việc cố gắng học các quy tắc đặt câu, ghép câu. Việc của bạn là rèn kỹ năng đọc hiểu và nghe hiểu.
Mà muốn đọc hiểu và nghe hiểu tốt thì kỹ năng đầu tiên căn bản nhất là dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt.
Vì thế, lời khuyên của tôi là:
“Chỉ nên học cách dịch từ Anh sang Việt, tuyệt đối không nên học cách dịch từ Việt sang Anh.”
Để học được điều này, hãy xem mục “CÁCH HỌC DỊCH TỪ ANH SANG VIỆT”.
Khi kỹ năng đọc hiểu và nghe hiểu tốt, nó sẽ tự kéo theo kỹ năng nói và viết của bạn tốt lên một cách vô thức và tự nhiên.
Vì vậy, thay vì cày ngữ pháp để đặt câu, hãy tập trung làm tốt hai kỹ năng Input (đọc hiểu và nghe hiểu), bạn sẽ thấy việc nói và viết trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Luyện tốt hai kỹ năng Input dễ hơn gấp nhiều lần so với học ngữ pháp, nhưng hiệu quả lại cao hơn gấp nhiều lần.
CÁCH HỌC DỊCH TỪ ANH SANG VIỆT
Nếu tôi phải học lại tiếng Anh từ đầu, tôi sẽ bắt đầu bằng việc luyện kỹ năng dịch từ Anh sang Việt.
Vì nếu dịch được tốt, bạn sẽ đọc hiểu được tốt; mà đọc hiểu được tốt, bạn sẽ nghe hiểu được tốt hơn. Khi đó, kỹ năng nói và viết cũng tự động tiến bộ gấp nhiều lần mà chưa cần học chuyên sâu.
Cho nên, với tôi, kỹ năng dịch từ Anh sang Việt là kỹ năng đầu xỏ.
Một trong những cách luyện đơn giản nhất là đọc sách hoặc truyện song ngữ Anh – Việt.
Tôi bảo đảm rằng đọc xong một cuốn như vậy, khả năng dịch, đọc hiểu và vốn từ của bạn sẽ tăng rõ rệt.
Nếu không xem được video hướng dẫn, bạn có thể truy cập theo đường link sau:
https://youtu.be/M2FR77xPXks
CÁCH HỌC PHÁT ÂM NHƯ THẾ NÀO?
Để tôi kể cho bạn nghe câu chuyện học phát âm của tôi.
Trước đây, tôi học phát âm từng phiên âm trong bảng phiên âm quốc tế – những ký hiệu như /bʌt/, /wei/, /’kreizi/, /ri’læks/…
Tôi học chúng qua các video miễn phí trên YouTube và một số khóa học trả phí. Nhưng thật ra, học miễn phí là đủ, vì nội dung không khác gì.
Khi học, người ta dạy bạn cách đặt môi, miệng, lưỡi và lấy hơi để phát ra từng âm. Tôi cũng từng luyện rất nhiều để phát âm thật chuẩn.
Tuy nhiên, cuối cùng tôi rút ra một bài học thú vị:
“Chuẩn quá sinh tật – chuẩn quá thì mất tự nhiên.”
Người bản ngữ cũng không phát âm quá chuẩn như sách dạy. Giống như tiếng Việt, có người nói “trái chuối”, có người nói “trái chúi”, nhưng ai cũng hiểu cả.
Tiếng Anh cũng vậy – bạn không cần chuẩn 100%, chỉ cần sơ sơ là đủ.
Điều giúp phát âm của bạn tốt lên chính là:
Nghe nhiều, nghe nhiều, và nghe nhiều.
Nghe càng nhiều, phát âm của bạn càng tự nhiên. Giống như bạn sống ở miền Bắc thì dần nói giọng Bắc, sống ở miền Nam thì dần nói giọng Nam.
Tóm lại, không cần luyện quá kỹ từng âm. Học sơ sơ cho biết, sau đó nghe và bắt chước là chính.
Có nhiều âm bạn có thể “Việt hóa” mà người nước ngoài vẫn hiểu. Ví dụ, âm /æ/ có thể chỉ cần phát như “a” trong tiếng Việt là đủ.
Hay âm /ʊ/, thay vì cố đặt môi, bạn chỉ cần nghe và bắt chước là được.
Thay vì học kỹ và luyện chuẩn, hãy học để biết sơ qua, rồi nghe và bắt chước nhiều – đó mới là cách hiệu quả nhất để phát âm tự nhiên.