1. Tóm tắt Chi tiết Nội dung “Focus on Writing 3”
Cấu trúc của mỗi Unit được chia thành các phần rõ ràng, từ phần khởi động với bài đọc mẫu (Reading) đến phần chỉnh sửa và phản hồi (Peer Review), tạo nên một quy trình viết toàn diện.
1.1. Unit 1: Viết Mô tả về Con người (Writing a Description of a Person)
Đơn vị này là sự khởi đầu cơ bản, tập trung vào kỹ năng miêu tả chi tiết.
- Kiểu viết (Rhetorical Mode): Mô tả (Description). Mục tiêu là sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh để miêu tả một người, bao gồm ngoại hình, tính cách và các hành động đặc trưng.
- Kỹ thuật Viết (Writing Skills): Tập trung vào việc xây dựng Câu Chủ đề (Topic Sentence) hiệu quả và sử dụng các từ bổ nghĩa (modifiers) để làm cho đoạn văn thêm chi tiết.
- Ngữ pháp trọng tâm (Grammar Focus): Củng cố Thì Hiện tại Đơn (Simple Present) và Hiện tại Tiếp diễn (Present Continuous). Việc sử dụng thì chính xác là nền tảng để miêu tả thói quen, trạng thái và hành động đang diễn ra của một người.
1.2. Unit 2: Viết Bài luận Miêu tả một Địa điểm (Writing a Descriptive Essay about a Place)
Đơn vị này mở rộng kỹ năng miêu tả từ người sang địa điểm, đòi hỏi người học phải có tổ chức không gian tốt hơn.
- Kiểu viết: Mô tả (Description). Mục tiêu là sử dụng các chi tiết cảm quan (thị giác, thính giác, khứu giác, v.v.) để giúp người đọc hình dung về một địa điểm.
- Kỹ thuật Viết: Giới thiệu về cấu trúc tổ chức không gian (spatial organization), tức là cách sắp xếp các chi tiết theo thứ tự vật lý (ví dụ: từ gần đến xa, từ trái sang phải). Hướng dẫn sử dụng các cụm từ chỉ vị trí (prepositions and phrases of location).
- Ngữ pháp trọng tâm: Luyện tập Giới từ chỉ vị trí (Prepositions of Place) và Các hình thức so sánh (Comparisons). Việc sử dụng cấu trúc so sánh giúp đoạn văn không chỉ mô tả mà còn đánh giá, so sánh địa điểm được miêu tả với các địa điểm khác.
1.3. Unit 3: Viết Đoạn văn Kể chuyện (Writing a Narrative Paragraph)
Đơn vị này chuyển sang kỹ năng tường thuật (kể chuyện), vốn là nền tảng của nhiều hình thức viết học thuật và cá nhân.
- Kiểu viết: Tường thuật (Narration). Mục tiêu là kể lại một sự kiện hoặc trải nghiệm cá nhân theo trình tự thời gian logic.
- Kỹ thuật Viết: Tập trung vào tổ chức thời gian (chronological organization) và sử dụng các từ nối chỉ trình tự (sequence words) (first, next, after that, finally) để tạo sự mạch lạc.
- Ngữ pháp trọng tâm: Làm chủ Các thì Quá khứ (Past Tenses), bao gồm sự khác biệt giữa Quá khứ Đơn (Simple Past), Quá khứ Tiếp diễn (Past Continuous) và Quá khứ Hoàn thành (Past Perfect) để chỉ rõ sự kiện nào xảy ra trước sự kiện nào.
1.4. Unit 4: Viết Đoạn văn Thể hiện Nguyên nhân và Kết quả (Writing a Cause and Effect Paragraph)
Đơn vị này giới thiệu kỹ năng tư duy phản biện và phân tích mối quan hệ nhân quả, một kỹ năng học thuật cơ bản.
- Kiểu viết: Nguyên nhân và Kết quả (Cause and Effect). Mục tiêu là phân tích và trình bày rõ ràng các nguyên nhân dẫn đến một hiện tượng hoặc các kết quả phát sinh từ một sự kiện.
- Kỹ thuật Viết: Hướng dẫn về tổ chức đoạn văn theo trình tự nguyên nhân-kết quả (cause-to-effect hoặc effect-to-cause). Nhấn mạnh vào việc sử dụng các từ chuyển tiếp chỉ nhân quả (cause-and-effect transition words) (because, since, so, therefore, as a result).
- Ngữ pháp trọng tâm: Tập trung vào Các Mệnh đề Trạng ngữ chỉ Nguyên nhân và Kết quả (Adverb Clauses of Cause and Result). Việc nắm vững các liên từ phụ thuộc này giúp người học tạo ra các câu phức tạp và chặt chẽ hơn trong việc phân tích.
1.5. Unit 5: Viết Đoạn văn So sánh và Đối chiếu (Writing a Comparison and Contrast Paragraph)
Đơn vị này tập trung vào kỹ năng phân tích sự tương đồng và khác biệt, một kỹ năng cốt lõi trong văn viết đánh giá và học thuật.
- Kiểu viết: So sánh và Đối chiếu (Comparison and Contrast). Mục tiêu là đánh giá hai chủ thể (người, vật, ý tưởng) bằng cách làm nổi bật những điểm giống và khác nhau.
- Kỹ thuật Viết: Giới thiệu hai cấu trúc tổ chức chính: Phương pháp Khối (Block Method) và Phương pháp Điểm theo Điểm (Point-by-Point Method). Hướng dẫn sử dụng các từ chuyển tiếp chỉ so sánh và đối chiếu (transition words) (similarly, in contrast, however, on the other hand).
- Ngữ pháp trọng tâm: Củng cố Các hình thức so sánh (Comparisons), bao gồm cả tính từ ngắn/dài và các cấu trúc so sánh đặc biệt (as… as, not as… as).
1.6. Unit 6: Viết Đoạn văn Phân loại (Writing a Classification Paragraph)
Đơn vị này yêu cầu kỹ năng tổ chức ý tưởng và phân loại các đối tượng vào các nhóm có liên quan.
- Kiểu viết: Phân loại (Classification). Mục tiêu là chia một tập hợp lớn thành các nhóm nhỏ hơn dựa trên các tiêu chí chung.
- Kỹ thuật Viết: Tập trung vào việc thiết lập tiêu chí phân loại (criteria for classification) và đảm bảo rằng các danh mục được thiết lập là logic và bao quát.
- Ngữ pháp trọng tâm: Luyện tập Danh từ đếm được và không đếm được (Count and Non-Count Nouns) và Từ chỉ định lượng (Quantifiers). Việc sử dụng chính xác các cấu trúc này là cần thiết khi thảo luận về các loại và số lượng trong mỗi danh mục.
1.7. Unit 7: Viết Bài luận Ý kiến Cá nhân (Writing an Opinion Essay)
Đơn vị này là bước chuyển lớn từ đoạn văn sang bài luận (Essay), tập trung vào cấu trúc cơ bản của một bài luận B1.
- Kiểu viết: Thể hiện Ý kiến/Thuyết phục (Opinion/Persuasion). Mục tiêu là trình bày quan điểm cá nhân về một chủ đề và hỗ trợ quan điểm đó bằng các lý lẽ.
- Kỹ thuật Viết: Giới thiệu cấu trúc Bài luận 5 Đoạn (Five-Paragraph Essay) cơ bản: Mở bài (Introduction), Ba đoạn thân bài (Body Paragraphs), và Kết luận (Conclusion). Hướng dẫn viết Luận điểm (Thesis Statement) rõ ràng.
- Ngữ pháp trọng tâm: Tập trung vào Động từ Khuyết thiếu (Modals) để diễn tả sự cần thiết (must), khả năng (can), và lời khuyên (should).
1.8. Unit 8: Viết Đoạn văn Vấn đề và Giải pháp (Writing a Problem and Solution Paragraph)
Đơn vị này yêu cầu kỹ năng phân tích vấn đề và đề xuất giải pháp, một kỹ năng viết học thuật và chuyên nghiệp quan trọng.
- Kiểu viết: Vấn đề và Giải pháp (Problem and Solution). Mục tiêu là xác định một vấn đề và trình bày một hoặc nhiều giải pháp khả thi.
- Kỹ thuật Viết: Hướng dẫn tổ chức đoạn văn theo trình tự Vấn đề – Nguyên nhân – Giải pháp – Kết quả. Tập trung vào việc sử dụng các từ chuyển tiếp chỉ mục đích và kết quả (transition words for purpose and result).
- Ngữ pháp trọng tâm: Củng cố Câu điều kiện (Conditionals) (Loại 1 và Loại 2). Các cấu trúc này là hoàn hảo để trình bày các giải pháp dưới dạng giả định (If we do X, then Y will happen).
1.9. Unit 9: Viết về Lời nói Gián tiếp và Trích dẫn (Writing with Indirect Speech and Quotations)
Đơn vị này tập trung vào việc áp dụng các kỹ năng ngôn ngữ đã học vào văn viết báo cáo và trích dẫn.
- Kiểu viết: Báo cáo/Thuật lại (Reporting). Mục tiêu là sử dụng thông tin từ các nguồn khác và trình bày lại một cách chính xác.
- Kỹ thuật Viết: Hướng dẫn cách sử dụng Lời nói Trực tiếp (Direct Speech) và Lời nói Gián tiếp (Indirect Speech) một cách chính xác, bao gồm cả quy tắc thay đổi thì (backshifting) và dấu câu khi trích dẫn.
- Ngữ pháp trọng tâm: Luyện tập Lời nói Gián tiếp (Reported Speech) cho các câu tường thuật, câu hỏi và câu mệnh lệnh, đồng thời củng cố Mệnh đề Danh ngữ (Noun Clauses).
1.10. Unit 10: Viết Đoạn văn Tổng hợp (Writing a Summary Paragraph)
Đơn vị cuối cùng này là kỹ năng tổng hợp và chắt lọc thông tin, cần thiết cho mọi hoạt động nghiên cứu.
- Kiểu viết: Tóm tắt (Summary). Mục tiêu là viết lại các ý chính của một văn bản dài hơn bằng lời văn của chính mình, giữ lại các thông tin cốt lõi.
- Kỹ thuật Viết: Tập trung vào Phân biệt Ý chính và Chi tiết (Main Ideas vs. Supporting Details) và kỹ năng Paraphrasing (Diễn giải). Hướng dẫn tránh đạo văn (plagiarism) bằng cách thay đổi cấu trúc câu và từ vựng.
- Ngữ pháp trọng tâm: Tổng hợp các cấu trúc Mệnh đề Phụ thuộc (Dependent Clauses) và Liên từ (Conjunctions). Đây là kỹ năng viết nâng cao, yêu cầu người học biết cách cô đọng nhiều thông tin vào một câu phức hợp duyên dáng.
2. Cảm nhận Chuyên sâu về Phương pháp Tiếp cận Viết
Cuốn sách Focus on Writing 3 là một tài liệu viết xuất sắc dành cho cấp độ B1, được thiết kế rất khoa học và có tính ứng dụng cao. Cá nhân tôi đánh giá cao cách cuốn sách này kết nối một cách chặt chẽ giữa Ngữ pháp và Viết, đồng thời xây dựng một quy trình viết toàn diện.
2.1. Quy trình Viết Bảy Bước Toàn diện
Mỗi đơn vị bài học đều tuân thủ một quy trình viết chặt chẽ, được thiết kế để phát triển người học thành một nhà văn độc lập:
- Reading (Khởi động): Cung cấp một bài viết mẫu chất lượng cao liên quan đến kiểu viết của Unit. Điều này giúp người học hiểu được cấu trúc, tông giọng và ngôn ngữ mà kiểu viết đó yêu cầu.
- Analyzing the Reading (Phân tích): Dạy người học cách phân tích các thành phần của đoạn văn mẫu (Topic Sentence, Supporting Details, Concluding Sentence), từ đó rút ra công thức viết.
- Writing Skills and Grammar Focus (Kỹ năng và Ngữ pháp): Dạy các kỹ thuật viết và cấu trúc ngữ pháp cần thiết, gắn liền lý thuyết với thực hành.
- Building Word Knowledge (Từ vựng): Phần này đặc biệt quan trọng, vì nó không chỉ dạy từ đơn mà còn dạy collocations và word forms liên quan đến chủ đề, giúp đoạn văn trở nên tự nhiên và phong phú.
- Pre-Writing and Drafting (Lên kế hoạch và Viết nháp): Giúp người học tổ chức ý tưởng bằng các công cụ như sơ đồ tư duy (mind maps) hoặc dàn ý (outlines) trước khi bắt tay vào viết.
- Revising and Editing (Chỉnh sửa): Hướng dẫn các chiến lược tự chỉnh sửa và Peer Review (Đồng đẳng Phản hồi), giúp người học nhận ra lỗi sai của mình và học hỏi từ người khác.
2.2. Sự Kết nối Chặt chẽ với Ngữ pháp
Đặc điểm nổi bật của bộ sách Focus on Writing là sự tham chiếu trực tiếp đến bộ Focus on Grammar (cụ thể là Focus on Grammar 3). Điều này giải quyết một vấn đề lớn trong giảng dạy kỹ năng viết: người học thường không biết cách áp dụng ngữ pháp vào văn viết.
- Ngữ pháp theo Mục đích: Thay vì học ngữ pháp một cách cô lập, cuốn sách trình bày ngữ pháp như một công cụ để phục vụ một mục đích viết cụ thể. Ví dụ, học Past Tenses để Kể chuyện (Unit 3), hay học Conditionals để Đề xuất Giải pháp (Unit 8). Điều này biến ngữ pháp từ một rào cản thành một nguồn lực sáng tạo.
- Nhấn mạnh Tính Chính xác: Ở cấp độ B1, độ chính xác trong ngữ pháp (Accuracy) là mục tiêu hàng đầu. Cuốn sách giúp người học rèn luyện việc sử dụng dấu câu chính xác, tránh các lỗi phổ biến như fragments hay run-on sentences, vốn thường xảy ra khi người học cố gắng viết các câu phức.
2.3. Chuyển đổi từ Đoạn văn sang Bài luận
Sự chuyển đổi từ việc làm chủ đoạn văn (Paragraphs – Units 1-6) sang làm quen với cấu trúc bài luận (Essay – Unit 7) là một bước tiến quan trọng.
- Nền tảng vững chắc: Bằng cách tập trung vào các kiểu đoạn văn cốt lõi (Mô tả, Tường thuật, Nhân quả, So sánh/Đối chiếu), cuốn sách xây dựng nền tảng vững chắc cho các đoạn thân bài. Khi chuyển sang Unit 7, người học đã có sẵn các công cụ để phát triển nội dung cho các đoạn thân bài của bài luận 5 đoạn.
- Kỹ năng Cấu trúc Học thuật: Việc dạy cách viết Luận điểm (Thesis Statement) và giới thiệu cấu trúc Mở bài/Kết luận ở Unit 7 là một sự chuẩn bị lý tưởng cho các khóa học học thuật sau này.
2.4. Kết luận Cá nhân
Focus on Writing 3 là một giáo trình viết mang tính giáo khoa cao, rất phù hợp cho những người học đang muốn hệ thống hóa kỹ năng viết của mình ở cấp độ B1.
- Tính Thực tiễn: Các chủ đề và nhiệm vụ viết đều rất thực tế, từ viết thư, email, đến các đoạn văn phân tích.
- Định hướng Tương lai: Bằng cách giới thiệu các kiểu viết học thuật (phân loại, nhân quả, vấn đề/giải pháp) và cấu trúc bài luận, cuốn sách đã tạo ra một cầu nối vững chắc giúp người học chuẩn bị cho trình độ B2 và môi trường học thuật yêu cầu cao hơn.
Tóm lại, cuốn sách này không chỉ cung cấp các bài tập mà là một phương pháp luận hoàn chỉnh để làm chủ kỹ năng viết. Sự kết hợp giữa quy trình viết từng bước, ngữ pháp theo mục đích, và việc xây dựng từ vựng chuyên sâu khiến nó trở thành tài liệu không thể thiếu đối với bất kỳ học viên B1 nào mong muốn viết tiếng Anh một cách rõ ràng, chặt chẽ và thuyết phục.