BÍ MẬT THỨ 11 – XUẤT CHÚNG LÀ VƯỢT RA KHỎI ĐÁM ĐÔNG
Chỉ còn vài tuần nữa là cả nhóm sẽ hoàn thành các nội dung chính ôn tập cho kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia môn tiếng Anh. Và cũng chỉ còn chừng đó thời gian là cả nhóm được trò chuyện trực tiếp với cô bạn Do Thái thông minh, tốt bụng và đầy nhiệt huyết của mình, vì sắp tới cô sẽ trở về Mỹ theo kế hoạch đã đặt ra từ trước.
Không giống như các lớp học thường “rã đám” khi đến hồi kết, không khí của những buổi học gần cuối này mỗi lúc lại càng thêm hăng hái. Mấy ngày gần đây cả nhóm đang rất nhiệt tình thi thố trí nhớ và khả năng phát thanh như một phát thanh viên đối với mỗi bài học. Thi trí nhớ từ vựng với sức ép phải trả lời chính xác tuyệt đối từng từ và sự đòi hỏi cao về chất lượng phát âm đã giúp cho cả nhóm trở nên thành thạo và phản xạ rất nhanh nhạy với các cụm từ tiếng Anh đã học từ đầu đến nay.
Thi phát thanh từng bài đọc, bài nghe với sự tưởng tượng và hóa thân thành các phát thanh viên tiếng Anh đã khiến cho khả năng nói của cả nhóm trở nên trôi chảy, mọi thành viên hình thành kỹ năng diễn đạt ý tưởng phức tạp bằng tiếng Anh một cách thành thục, nhuần nhuyễn.
Đến đây cả nhóm nhận ra cuộc thi mà họ đã tự nhiệt tình tổ chức đó chính là một cuộc ôn luyện đầy hào hứng và hiệu quả, tạo ra một sự vững chắc về trí nhớ và kỹ năng nói tiếng Anh thành thục. Đến đây họ càng thấu hiểu hơn lời cô gái nói trong bí mật thứ ba đó là: “Những gì bạn lặp lại nhiều lần… là những gì bạn làm nhanh nhất.”
Nó cũng giống như câu thành ngữ Việt Nam: “Trăm hay không bằng tay quen.” Cuộc thi có giá trị như một lần “chốt” lại vững chắc những gì người học cần nắm, đồng thời nâng cao sự thành thạo và phản xạ nhanh nhạy của mọi thành viên khi sử dụng tiếng Anh.
Đến giờ cả nhóm đã trở nên rất tự tin với khả năng tiếng Anh của mình, đặc biệt là chàng trai – cậu đã hoàn toàn sẵn sàng bước vào kỳ thi Đại học đầy thử thách trước mắt.
Khi chưa thành thạo tiếng Anh, người ta chỉ mong có thể nói được nó ở mức đủ để diễn đạt các ý tưởng cơ bản. Nhưng khi đã làm chủ được vốn tiếng Anh nhất định, người ta lại muốn trở nên thành thạo hơn nữa và thậm chí xuất sắc hơn hẳn những người khác.
Hiểu được suy nghĩ và mong muốn chính đáng ấy, cô gái Do Thái chia sẻ một công thức, cũng là một nghệ thuật để chinh phục mọi đỉnh cao thú vị. Đó cũng chính là những gì cô được học tại chương trình huấn luyện kỹ năng học ngoại ngữ khi ở tuổi thiếu niên mà cô đã từng nói đến ở bí mật thứ 10.
Nhưng lần này là những tầng kiến thức thẳm sâu nhất, quyết định toàn bộ sự thành thạo ngoại ngữ của mỗi người. Đó là sức mạnh của tiềm thức và công thức tạo lập năng lực sử dụng ngôn ngữ sâu sắc trong mỗi chúng ta.
TIỀM THỨC QUYẾT ĐỊNH 90% NĂNG LỰC GIAO TIẾP TIẾNG ANH
Bản chất sâu nhất để trở nên thành thạo ngoại ngữ chính là tạo lập thói quen – thói quen của chuỗi âm thanh và thói quen viết câu. Ngoại ngữ suy cho cùng chỉ là thói quen ngôn ngữ mới áp đặt lên những đối tượng giao tiếp quen thuộc đã có bằng tiếng mẹ đẻ.
Thói quen cùng với cảm xúc tác động tới 90% hành vi của chúng ta hàng ngày, trong đó có cả hành vi giao tiếp ngoại ngữ. Mà thói quen lại nằm sâu trong tiềm thức, chúng ta không dễ gì thay đổi nó.
Ý thức là những gì ta đang nghĩ, phân tích, lên kế hoạch hoặc cảm nhận bằng năm giác quan gồm: sờ, nếm, ngửi, nghe, nhìn. Còn tiềm thức chứa cảm xúc, thói quen, trí nhớ dài hạn, nhịp tim, tiêu hóa… và cả sự nghiện ngập.
Tiềm thức luôn thắng thế ý thức trong các hành động hàng ngày của chúng ta. Không tự nhiên mà có người luôn vui vẻ, có người lại u buồn; có người dễ kết giao, có người thì khép kín; có người lạc quan, hay gặp may; lại có người bi quan và thường gặp rủi. Tất cả đều là cơ chế thẳm sâu trong tiềm thức, biến thành chương trình hành động tự động, quyết định kết quả cuộc sống mỗi người.
Tiềm thức này được tạo ra do những suy nghĩ mà ta lựa chọn để lặp lại mỗi ngày. Sau nhiều lần lặp lại, nó biến thành niềm tin tự động.
Tiến sĩ Joseph Murphy, tác giả “The Power of Your Subconscious Mind”, đã chỉ ra rằng: Tiềm thức là bí ẩn quan trọng của mọi thời đại. Một khi giải phóng được nguồn sức mạnh kỳ diệu ẩn sâu trong nó, bạn sẽ khiến cuộc sống tràn đầy năng lượng, sung túc, khỏe mạnh và hạnh phúc.
Tiềm thức không lựa chọn ý nghĩ tốt hay xấu, nó chấp nhận tất cả những gì ta chọn để nghĩ và lặp lại. Lặp lại ý nghĩ tốt – hình thành niềm tin tích cực. Lặp lại ý nghĩ xấu – hình thành niềm tin tiêu cực. Khi đã “cài đặt” trong tiềm thức, niềm tin ấy sẽ biến thành cơ chế hành động tự động – chính là cách mà thói quen được hình thành.
Cơ chế hoạt động của tiềm thức
- Ý thức (10%): Suy nghĩ, phân tích, lập kế hoạch, trí nhớ ngắn hạn.
- Tiềm thức (90%): Cảm xúc, thói quen, trí nhớ dài hạn, các hành vi vô thức.
- Thông tin → Lặp lại → Niềm tin → Hành động → Kết quả.
Ví dụ dễ thấy nhất là việc đánh máy. Người đánh máy thành thạo có thể gõ chính xác mà không cần nhìn bàn phím, nhưng lại không thể vẽ lại vị trí các phím. Lý do: tiềm thức đã ghi nhớ vị trí phím qua hành vi lặp lại, chứ không phải ý thức.
Tiềm thức thực hiện hành động nhanh gấp hàng nghìn lần so với ý thức. Trong khi ý thức xử lý khoảng 2.000 mẩu thông tin mỗi giây, thì tiềm thức xử lý 4 tỉ mẩu, nên nó chi phối hành động của ta mạnh mẽ hơn nhiều.
Ví dụ khác: người bị nói ngọng chữ “L” và “N” có thể tập sửa từng từ chính xác khi có ý thức, nhưng khi nói nhanh trong giao tiếp, chương trình tự động của tiềm thức lại lấn át, khiến họ ngọng như cũ.
Sự nhuần nhuyễn, thành thạo tiếng Anh cũng chỉ là một sự “cài đặt” sâu hay nông trong tiềm thức mà thôi. Nếu bạn biến chuỗi âm thanh của các từ, cụm từ và câu tiếng Anh thành thói quen tự nhiên, thì khi giao tiếp, bạn có thể nói một cách tự động, không cần nghĩ bằng tiếng mẹ đẻ.
Chuỗi âm thanh tự động của câu chính là nguyên tắc hình thành ngữ pháp, bởi ngữ pháp vốn là quy luật của chuỗi âm thanh mang nghĩa. Ngôn ngữ nói ra đời trước ngôn ngữ viết; ngữ pháp chỉ là sự phản ánh bằng chữ của chuỗi âm thanh.
Người học tiếng Anh xuất sắc là người lặp lại chuỗi âm thanh tiếng Anh bản ngữ nhiều lần đến mức nó trở thành cơ chế tự động trong tiềm thức.
Vì sao nhiều người học mãi không giao tiếp được?
Bởi họ chỉ lặp lại ngữ pháp, không lặp lại âm thanh nghe – nói. Việc học chỉ dừng ở mức ý thức mà không “cài” vào tiềm thức. Người chỉ học từ rời rạc mà không học cụm từ cũng khó giao tiếp, vì thiếu sự liên kết âm thanh tự động.
Người giao tiếp tiếng Anh xuất sắc là người lặp đi lặp lại cụm từ và mẫu câu bản ngữ đến mức nói tự nhiên, ít lỗi, không cần lắp ghép từ ngữ.
Phương pháp của người Do Thái – học cụm từ trong ngữ cảnh cụ thể, bằng cả nghe và nói – chính là cách cài đặt tiềm thức ngôn ngữ sâu sắc nhất.
Nếu bạn chỉ học bằng mắt, bạn không thể nói được. Nếu học bằng tai và miệng, bạn sẽ nghe và nói được. Nhưng nếu lặp lại toàn bộ câu tiếng Anh to rõ, liên tục, thì bạn sẽ hình thành thói quen chuỗi âm thanh dài, xử lý ngôn ngữ tự nhiên như một phát thanh viên tiếng Anh chuyên nghiệp.
CÔNG THỨC “NGHỆ THUẬT” CỦA THÓI QUEN
Thói quen được hình thành qua ba yếu tố:
HABIT = Action + Repetition + Times (ART)
1. Action – Hành động
Không hành động thì không thể có thói quen. Hành động càng mạnh mẽ, càng sớm tạo năng lượng để hình thành thói quen mới.
Muốn nói tiếng Anh – phải nghe và nói, không chỉ đọc. Hành động luôn đi kèm rủi ro mắc lỗi, nhưng cần “liều” để học.
Khẩu hiệu: “Liều ăn nhiều.”
2. Repetition – Sự lặp đi lặp lại
Lặp lại chính là mẹ của thói quen.
Bạn dậy sớm một lần thì vô ích, nhưng nếu mười ngày liền dậy đúng giờ, ngày thứ mười một bạn sẽ tự tỉnh dậy.
Học tiếng Anh cũng vậy – phải lặp lại âm thanh, chữ viết liên tục, tuyệt đối không gián đoạn.
Bám sát tài liệu chuẩn, luyện tập đều đặn, bền bỉ – đó là sự “lì” cần có.
Khẩu hiệu: “Lì thì gì cũng có.”
3. Times – Tần suất lặp lại với sự tập trung cao
Tập trung tuyệt đối vào điều đang làm, vào từ vựng cần thuộc, vào mục tiêu quan trọng nhất.
Một năm học thành công không phải do số buổi học, mà do số lần tập trung nghiêm túc thật sự.
Tập trung cao độ khiến thời gian trôi chậm lại, còn thành công đến nhanh hơn.
Khi tập trung trở thành thói quen tự động, năng lượng sẽ dồn hết vào việc chính, giúp tài năng phát triển mạnh mẽ.
Khẩu hiệu: “Học như điên – nhanh thành thiên tài.”
Như vậy, công thức tạo lập thói quen học tiếng Anh hiệu quả có thể diễn đạt vui là:
Liều + Lì + Học như Điên.
Đây là cách diễn giải vui nhưng dễ nhớ, giúp người học thoải mái và kiên trì trong hành trình trở nên xuất sắc.
LỜI NHẮN CỦA VỊ HUẤN LUYỆN VIÊN DO THÁI
Cô gái Do Thái kết thúc phần phân tích về công thức ART bằng lời nhắn của vị huấn luyện viên:
“Hầu hết đám đông đều đặt cho mình một chuẩn mức trung bình để thực hiện và không dành nhiều công sức để phấn đấu.
Chỉ một số ít người vượt xa khỏi đám đông là vì họ đặt ra chuẩn mực cao hơn, khác biệt hơn, để nỗ lực hiện thực hóa mỗi ngày một cách nghiêm túc và quyết liệt.
Nếu như đám đông được gọi là quần chúng, thì những người vượt ra khỏi đám đông thật xa sẽ được gọi là những người xuất chúng.”