


Mục lục
ToggleGiới thiệu chung
Cuốn sách Longman English Grammar Practice for Intermediate Students do L.G. Alexander biên soạn là một tài liệu thực hành ngữ pháp tiếng Anh kinh điển, hướng đến đối tượng học viên trình độ trung cấp. Cuốn sách được xuất bản lần đầu vào năm 1990 và tái bản nhiều lần (ấn bản thứ mười một vào năm 1998, theo thông tin từ tài liệu), khẳng định vị thế là một nguồn tài nguyên đáng tin cậy cho cả việc học tự học (Self-Study Edition with Key) và học trong lớp.
L.G. Alexander là một trong những tác giả tiên phong và có ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh như một ngoại ngữ (EFL/ESL). Các tác phẩm của ông được biết đến với tính hệ thống, sự rõ ràng và phương pháp tiếp cận thực tế. Cuốn sách này, như tiêu đề cho thấy, tập trung vào việc củng cố và thực hành các cấu trúc ngữ pháp quan trọng mà học viên trung cấp cần nắm vững để đạt được sự trôi chảy và chính xác trong giao tiếp.
1. Tóm tắt Mục tiêu và Đặc điểm Nội dung
Cuốn sách được thiết kế đặc biệt để giải quyết những thách thức ngữ pháp mà học viên trình độ Trung cấp (Intermediate) thường gặp phải. Trình độ này là giai đoạn học viên đã có kiến thức nền tảng nhưng bắt đầu đối mặt với các sắc thái phức tạp hơn của ngôn ngữ, thường mắc lỗi giao thoa từ tiếng mẹ đẻ, hoặc gặp khó khăn trong việc áp dụng linh hoạt các cấu trúc đã học.
1.1. Đối tượng và Phạm vi Ngữ pháp
Mục tiêu chính của sách là cung cấp một lượng lớn bài tập thực hành, giúp học viên:
- Củng cố kiến thức đã học: Ôn tập và làm vững chắc các cấu trúc ngữ pháp cơ bản và trung cấp đã được giới thiệu trong các khóa học trước.
- Nâng cao độ chính xác (Accuracy): Giảm thiểu lỗi sai thông qua việc luyện tập lặp đi lặp lại có chủ đích.
- Phân biệt sắc thái ý nghĩa: Giúp học viên nhận ra và sử dụng đúng các cấu trúc ngữ pháp có ý nghĩa gần giống nhau (ví dụ: các thì hoàn thành, các giới từ, các động từ khuyết thiếu).
Phạm vi ngữ pháp được giả định là bao gồm hầu hết các chủ điểm quan trọng, từ các thì (Tenses), danh từ/đại từ, tính từ/trạng từ, động từ khuyết thiếu (Modals), câu điều kiện (Conditionals), câu bị động (Passives), cho đến lời nói gián tiếp (Reported Speech), và các cấu trúc câu phức tạp hơn như mệnh đề quan hệ và đảo ngữ. Do đối tượng là trình độ trung cấp, sách sẽ tập trung vào việc luyện tập sâu và ứng dụng ngữ pháp trong bối cảnh.
1.2. Tính năng Thiết kế và Hình thức
Là một sản phẩm của Longman và L.G. Alexander, cuốn sách có những đặc điểm nổi bật trong thiết kế học thuật:
- Cấu trúc Rõ ràng, Dễ Tiếp cận: Tài liệu của Alexander luôn nổi bật với việc trình bày nội dung theo từng đơn vị nhỏ (Units) hoặc từng mục (Sections), giúp học viên dễ dàng tìm kiếm và tập trung vào một vấn đề ngữ pháp cụ thể. Mặc dù không có mục lục chi tiết trong đoạn trích, cấu trúc sách được giả định là tuân theo trình tự logic hoặc mức độ phức tạp của các chủ đề.
- Sự Đa dạng của Bài tập: Để duy trì sự hứng thú và đảm bảo việc nắm vững kiến thức, cuốn sách thường sử dụng nhiều loại hình bài tập khác nhau, bao gồm:
- i. Bài tập Điền từ/Chọn từ (Fill-in/Multiple Choice): Để củng cố từ vựng ngữ pháp cụ thể.
- ii. Bài tập Chuyển đổi câu (Transformation): Để luyện tập các cấu trúc tương đương và tính linh hoạt.
- iii. Bài tập Sửa lỗi (Error Correction): Để phát triển khả năng tự nhận biết lỗi.
- iv. Bài tập Hoàn thành đoạn văn/Đối thoại: Để áp dụng ngữ pháp vào bối cảnh lớn hơn (Discourse Context).
- Phần Đáp án (With KEY): Việc có đáp án đi kèm trong ấn bản Tự học (Self-Study Edition) là một tính năng thiết yếu. Điều này cho phép học viên:
- i. Kiểm tra độc lập: Tự đánh giá và theo dõi tiến độ học tập.
- ii. Học qua lỗi sai: Phân tích lỗi sai ngay lập tức để cải thiện hiểu biết.
- Hỗ trợ Hình ảnh: Việc sử dụng tranh hoạt hình (Cartoons by Larry, Ed Mclaughlin and David Simonds) là một điểm nhấn. Trong các sách ngữ pháp, hình ảnh minh họa không chỉ giúp làm giảm bớt tính khô khan của ngữ pháp mà còn giúp học viên dễ dàng liên tưởng và ghi nhớ các bối cảnh sử dụng ngôn ngữ.
1.3. Bối cảnh Lịch sử và Sư phạm
Cuốn sách được xuất bản vào cuối thế kỷ 20, thời kỳ mà phương pháp Tiếp cận Giao tiếp (Communicative Approach) đang thịnh hành. Tuy nhiên, Alexander không hoàn toàn loại bỏ ngữ pháp truyền thống. Ông đại diện cho một thế hệ tác giả cân bằng, công nhận rằng để giao tiếp hiệu quả, học viên cần có một nền tảng ngữ pháp vững chắc.
Cuốn sách này là một công cụ thực hành, bổ sung cho các tài liệu giảng dạy chính, giúp học viên lấp đầy khoảng trống giữa “hiểu luật lệ ngữ pháp” và “sử dụng thành thạo luật lệ ngữ pháp”. Nó nhấn mạnh vào thực hành định hướng (controlled practice) trước khi chuyển sang các hoạt động giao tiếp tự do hơn, một chiến lược sư phạm được chứng minh là hiệu quả cho việc phát triển độ chính xác ngôn ngữ ở trình độ trung cấp.
2. Cảm nhận và Phân tích Giá trị Sư phạm
Cuốn Longman English Grammar Practice không chỉ là một cuốn sách bài tập mà còn là một minh chứng cho triết lý sư phạm vững chắc của L.G. Alexander, tập trung vào tính hệ thống, tính thực hành và độ tin cậy.
2.1. Tầm quan trọng của Thực hành Lặp lại có Chủ đích (Deliberate Practice)
Ở trình độ trung cấp, thách thức lớn nhất của học viên không phải là học kiến thức mới, mà là tự động hóa kiến thức cũ. Học viên biết về thì Hiện tại Hoàn thành, nhưng lại lúng túng khi sử dụng nó trong giao tiếp nhanh. Cuốn sách này giải quyết vấn đề đó thông qua lượng bài tập dồi dào.
- Khắc phục “Ngưỡng Ngữ pháp” (Grammar Threshold): Thực hành lặp lại giúp học viên vượt qua “ngưỡng” nơi kiến thức ngữ pháp chỉ là lý thuyết trong đầu, để nó trở thành một phản xạ tự động (automatization). Sự lặp lại được thiết kế theo các bối cảnh khác nhau, đảm bảo học viên không chỉ nhớ mặt chữ mà còn hiểu cách áp dụng.
- Tính Gắn kết Ngữ cảnh (Contextual Relevance): Mặc dù tập trung vào ngữ pháp, các bài tập của Alexander thường được đặt trong các câu hoặc đoạn văn ngắn có ý nghĩa (bối cảnh giao tiếp). Điều này cực kỳ quan trọng, bởi vì ngữ pháp không thể được học một cách cô lập. Học viên không chỉ luyện tập cấu trúc mà còn luyện tập chức năng của cấu trúc đó trong giao tiếp.
- Củng cố Độ chính xác (Accuracy Focus): Trong thời đại mà các khóa học thường ưu tiên sự trôi chảy (Fluency), một cuốn sách cung cấp sự thực hành sâu về độ chính xác là vô giá. Đối với các bài kiểm tra tiêu chuẩn hóa như TOEFL, IELTS, hoặc FCE, độ chính xác ngữ pháp đóng vai trò quyết định, và cuốn sách này là công cụ hoàn hảo để đạt được mục tiêu đó.
2.2. Giá trị của Phiên bản Tự học và Khả năng Tự Điều chỉnh (Self-Study and Autonomy)
Việc phát hành ấn bản Tự học có đáp án (Self-Study Edition with KEY) thể hiện sự tôn trọng đối với quyền tự chủ học tập của học viên.
- Học viên là Trung tâm: Trong một lớp học, sự chú ý của giáo viên bị chia sẻ. Trong môi trường tự học, học viên có thể làm việc theo tốc độ của riêng mình, tập trung vào những lĩnh vực yếu nhất.
- Phản hồi Tức thì (Immediate Feedback): Việc kiểm tra đáp án ngay sau khi làm bài cung cấp phản hồi tức thì, một yếu tố then chốt trong lý thuyết học tập ngôn ngữ. Phản hồi tức thì giúp củng cố những câu trả lời đúng và sửa chữa ngay những câu trả lời sai trước khi lỗi sai trở thành thói quen.
- Quản lý Học tập: Cuốn sách giúp học viên phát triển kỹ năng tự quản lý học tập (metacognitive skills). Học viên phải tự quyết định: Nên học chủ điểm nào trước? Đã dành đủ thời gian cho các thì chưa? Việc này chuyển giao trách nhiệm học tập từ giáo viên sang học viên, một yếu tố cần thiết cho sự phát triển lâu dài.
2.3. Sự Bổ sung giữa Ngữ pháp và Từ vựng
Mặc dù trọng tâm là ngữ pháp, các bài tập trong sách thường gián tiếp củng cố từ vựng và thành ngữ liên quan. Khi học viên làm bài tập về giới từ, các em cũng đồng thời học được các cụm động từ (phrasal verbs) hoặc các cấu trúc cố định đi kèm với giới từ đó.
- Ngữ pháp theo Chức năng: Thay vì chỉ học về hình thức, Alexander thường lồng ghép chức năng (Function) vào ngữ pháp. Ví dụ, khi luyện tập động từ khuyết thiếu (Modals), học viên không chỉ học hình thức của must, should, might, mà còn học cách sử dụng chúng để diễn đạt sự bắt buộc, lời khuyên, hay khả năng.
- Củng cố Từ vựng qua Bối cảnh: Các ví dụ và câu trong bài tập được xây dựng bằng vốn từ vựng phù hợp với trình độ trung cấp. Điều này đảm bảo rằng mỗi lần thực hành ngữ pháp cũng là một lần tiếp xúc và củng cố từ vựng trong bối cảnh sử dụng thực tế.
2.4. Giá trị Văn hóa và Lịch sử
Cuốn sách Longman English Grammar Practice không chỉ là một công cụ giảng dạy mà còn là một phần di sản của phương pháp EFL/ESL.
- Tiêu chuẩn Hóa (Standardization): Các tác phẩm của L.G. Alexander đã giúp thiết lập một tiêu chuẩn về những gì cần được giảng dạy và cách thức giảng dạy ngữ pháp tiếng Anh. Điều này tạo ra sự nhất quán trong giảng dạy tiếng Anh trên toàn cầu.
- Sự Hấp dẫn của Hình ảnh Hoạt hình: Việc sử dụng các hình ảnh minh họa (cartoons) bởi Larry, Ed Mclaughlin, và David Simonds cho thấy một nỗ lực để làm cho tài liệu khô khan trở nên thân thiện và dễ chịu hơn. Yếu tố hài hước và hình ảnh giúp người học liên kết cấu trúc ngữ pháp với một tình huống cụ thể, khiến việc ghi nhớ dễ dàng hơn nhiều so với chỉ học các quy tắc trừu tượng.
- Độ tin cậy của Thương hiệu: Việc được xuất bản bởi Longman, một nhà xuất bản hàng đầu, và được bảo chứng bởi tên tuổi của Alexander, đảm bảo chất lượng học thuật và sư phạm của cuốn sách.
2.5. Phân tích Các Loại Bài Tập Thực hành (Dựa trên Giả định)
Để đạt được hiệu quả toàn diện, các bài tập trong sách được thiết kế để kích hoạt các cấp độ nhận thức khác nhau của học viên:
- Bài tập Thay thế/Thay đổi (Substitution/Transformation Drills): Loại hình bài tập này yêu cầu học viên thay đổi hình thức hoặc vị trí của từ hoặc cụm từ, hoặc chuyển đổi câu từ thể chủ động sang bị động, từ trực tiếp sang gián tiếp. Mục đích là củng cố tính linh hoạt của học viên trong việc thao tác với các cấu trúc ngữ pháp. Đây là bước đệm từ kiến thức lý thuyết sang sản xuất ngôn ngữ tự nhiên.
- Bài tập Củng cố Cấu trúc Phức hợp (Focus on Complex Structures): Ở trình độ trung cấp, trọng tâm chuyển sang các cấu trúc câu phức tạp hơn như Phân từ (Participles), Câu điều kiện hỗn hợp (Mixed Conditionals), hoặc Đảo ngữ (Inversion). Sách cung cấp các bài tập chuyên sâu cho từng chủ điểm này, giúp học viên tự tin khi sử dụng chúng.
- Bài tập Đánh giá Ngữ cảnh (Contextual Assessment Exercises): Các bài tập yêu cầu điền vào chỗ trống trong một đoạn văn dài, hoặc chọn từ thích hợp trong một đối thoại. Loại bài tập này buộc học viên phải cân nhắc ý nghĩa tổng thể của đoạn văn (Context) để đưa ra quyết định ngữ pháp chính xác, mô phỏng quá trình tư duy trong giao tiếp thực tế.
Kết luận
Longman English Grammar Practice for Intermediate Students của L.G. Alexander là một tài liệu thực hành ngữ pháp không thể thiếu đối với học viên trình độ trung cấp. Giá trị của cuốn sách nằm ở sự kết hợp giữa triết lý sư phạm truyền thống—nhấn mạnh vào độ chính xác và tính hệ thống—với phương pháp tiếp cận hiện đại—khuyến khích tự học và sử dụng ngữ pháp trong bối cảnh.
Sự dồi dào và đa dạng của các bài tập, sự hỗ trợ từ ấn bản Tự học có đáp án, và sự uy tín của tác giả đã biến cuốn sách này thành một công cụ học tập bền vững, không chỉ giúp học viên nắm vững các quy tắc ngữ pháp mà còn phát triển khả năng tự động hóa chúng, từ đó cải thiện đáng kể độ chính xác và sự tự tin trong việc sử dụng tiếng Anh. Cuốn sách không nhằm mục đích thay thế việc học giao tiếp, mà là cung cấp bộ khung vững chắc để học viên có thể đặt ngôn ngữ trôi chảy của mình vào đó. Đây là một tài sản quý giá, đã chứng minh được giá trị xuyên suốt nhiều thập kỷ trong việc đào tạo nên những người sử dụng tiếng Anh có năng lực và chính xác.

