Tải FREE sách English Accents And Dialects PDF – Fifth Edition

Tóm Tắt và Phân Tích Chuyên Sâu Về English Accents and Dialects

English Accents and Dialects không chỉ là một cuốn sách liệt kê các phương ngữ mà là một công trình nghiên cứu hệ thống, trình bày các phương pháp phân tích sự khác biệt về ngôn ngữ (lời nói) dựa trên hai trục chính: trục không gian (regional variation) và trục xã hội (social variation). Tác phẩm này nhấn mạnh rằng ngôn ngữ là một thực thể năng động, liên tục thay đổi và biến thể tùy thuộc vào nơi và cách thức nó được sử dụng, thách thức quan điểm về một “tiếng Anh chuẩn mực” duy nhất.

Cuốn sách cung cấp một khung lý thuyết mạnh mẽ để mô tả các biến thể về âm vị học (phonology) và ngữ pháp (grammar) của tiếng Anh Anh (British English), từ các đặc điểm nổi bật của Phát âm Chuẩn (Received Pronunciation – RP) cho đến sự đa dạng của các phương ngữ khu vực như Cockney, Scouse (Liverpool), Geordie (Newcastle), và các biến thể ở Scotland, Wales, và Ireland.

1. Cơ Cấu Lý Thuyết và Triết Lý Mô Tả

Triết lý cốt lõi của cuốn sách này là mô tả trung thực các hình thức ngôn ngữ đang tồn tại, tránh mọi sự phán xét quy phạm (prescriptive) về “đúng” hay “sai”.

1.1. Phân Biệt Ngữ Âm và Phương Ngữ (Accent and Dialect)

1. Ngữ Âm (Accent) và Âm Vị Học (Phonetics/Phonology): Sách bắt đầu bằng việc thiết lập sự khác biệt căn bản giữa ngữ âm (accent), tức là sự khác biệt về cách phát âm (pronunciation), và phương ngữ (dialect), tức là sự khác biệt về từ vựng (lexis) và ngữ pháp (grammar). Phần lớn nội dung ban đầu tập trung vào các khái niệm nền tảng của ngữ âm học: cấu tạo âm thanh (vocal tract), cách thức cấu âm (manner of articulation), và vị trí cấu âm (place of articulation) của các phụ âm (consonants) và nguyên âm (vowels), vốn là cơ sở để so sánh các biến thể ngữ âm.

2. Khái Niệm Phát Âm Chuẩn (RP): Received Pronunciation (RP) được giới thiệu không phải là một hình thức vượt trội, mà là một phương ngữ xã hội (social dialect) được chuẩn hóa và được sử dụng làm điểm tham chiếu (reference point). Bằng cách so sánh các phương ngữ khu vực với RP, sách có thể làm nổi bật các đặc điểm khác biệt một cách có hệ thống.
3. Biến Thể Xã Hội và Khu Vực: Sách khẳng định rằng cả vị trí địa lý (regional) và yếu tố xã hội (social factors) như tầng lớp, giới tính, và dân tộc đều đóng vai trò quyết định trong việc hình thành và duy trì các biến thể ngôn ngữ.

1.2. Phân Tích Hệ Thống Âm Vị (Phonetic System Analysis)

Sách đi sâu vào việc phân tích các thành phần âm vị học, bao gồm cả nguyên âm (vowel) và phụ âm (consonant), trong các phương ngữ khác nhau.

1. Hệ Thống Nguyên Âm: Một phần quan trọng là việc phân tích các biến thể của nguyên âm. Ví dụ, sự khác biệt trong việc phát âm vowel (nguyên âm) và diphthong (nguyên âm đôi) giữa RP và các phương ngữ khác (ví dụ: Trap-Bath split, hay cách phát âm nguyên âm trong từ Goat). Sự thay đổi của các cardinal vowel (nguyên âm cơ bản) và vowel reduction (sự giảm nguyên âm, trang 84-85) trong lời nói nhanh là những điểm khác biệt âm vị quan trọng được thảo luận.
2. Hệ Thống Phụ Âm: Sách nghiên cứu các đặc điểm phụ âm khác nhau, bao gồm:
   • R-sandhi/Linking R/Intrusive R: Sự tồn tại và biến mất của âm /r/ trong tiếng Anh (ví dụ: idea-r-of).
   • Glottal Stop: Việc sử dụng âm glottal stop (âm tắc thanh hầu) thay cho âm /t/ (ví dụ: water được phát âm là [woʔə] trong Cockney hoặc các phương ngữ đô thị khác).
   • H-Dropping: Sự lược bỏ âm /h/ ở đầu từ (‘ouse thay vì house), là một đặc điểm xã hội điển hình.

2. Phân Tích Chuyên Sâu Các Phương Ngữ Khu Vực (Regional Dialects)

Trọng tâm của cuốn sách là cung cấp một bản đồ chi tiết về sự đa dạng ngôn ngữ ở Quần đảo Anh, với mỗi khu vực đều được mô tả về cả ngữ âm và ngữ pháp.

2.1. Các Phương Ngữ Miền Nam và Đô Thị (Southern and Urban Dialects)

1. Mô Tả Chi Tiết Từng Phương Ngữ: Sách dành các chương riêng để mô tả các phương ngữ khu vực, bao gồm:
   • Đông Anglia và Home Counties (East Anglia and the Home Counties): Mô tả các đặc điểm âm vị học và ngữ pháp độc đáo của các khu vực này.
   • Cockney (London): Một phương ngữ đô thị kinh điển, nổi bật với việc sử dụng glottal stop, thay đổi nguyên âm đôi (ví dụ: face được phát âm là [faɪs]), và thay thế /θ/ bằng /f/ (ví dụ: think thành fink).
2. Biến Thể Ngữ Pháp: Ngoài ngữ âm, sách cũng chỉ ra sự khác biệt về ngữ pháp giữa các phương ngữ. Ví dụ: cách sử dụng double negation (phủ định kép, ví dụ: I ain’t got none) trong một số phương ngữ, hoặc các hình thái verb, full (động từ đầy đủ, trang 28-29) và verb, regular/irregular (động từ quy tắc/bất quy tắc, trang 27, 28, 147, 153, 158) có sự khác biệt về hình thái uốn nắn so với RP.

2.2. Các Phương Ngữ Miền Bắc và Miền Trung (Northern and Midland Dialects)

1. Vùng Midlands (Midlands): Khu vực này thường là nơi diễn ra các hiện tượng chuyển tiếp ngôn ngữ (linguistic transition). Sách phân tích các đặc điểm của khu vực này, bao gồm cả những biến thể ngữ âm liên quan đến các vowel (nguyên âm) và vowel harmony (hòa hợp nguyên âm, trang 62) trong một số phương ngữ.
2. Miền Bắc (The North): Mô tả các phương ngữ như Geordie (Newcastle) và Scouse (Liverpool). Những phương ngữ này nổi bật với sự khác biệt về hệ thống nguyên âm và việc sử dụng các từ vựng và cấu trúc ngữ pháp địa phương độc đáo. Ví dụ, việc sử dụng các irregular verb (động từ bất quy tắc) hoặc regular verb (động từ quy tắc) có thể khác so với dạng chuẩn.

2.3. Scotland, Wales và Ireland

1. Scottish English: Mô tả về Scottish English, vốn có hệ thống âm vị học riêng biệt (ví dụ: âm /r/ là âm rung lưỡi (trill) hoặc vỗ lưỡi (tap), khác với RP). Sách cũng thảo luận về ngữ pháp như sự vắng mặt của các thì hoàn thành (perfect tenses) trong một số ngữ cảnh.
2. Welsh English và Hiberno-English: Các phương ngữ này chịu ảnh hưởng từ ngôn ngữ Celtic (Welsh và Irish Gaelic), tạo ra các cấu trúc ngữ pháp độc đáo (ví dụ: cách sử dụng after-perfect trong Hiberno-English: I’m after having my tea – một dấu hiệu của ảnh hưởng ngôn ngữ).

3. Các Yếu Tố Ngôn Ngữ Xã Hội và Sự Thay Đổi Ngôn Ngữ

Cuốn sách không chỉ tập trung vào địa lý mà còn vào cách các yếu tố xã hội định hình lời nói của chúng ta.

3.1. Ngôn Ngữ Học Xã Hội (Sociolinguistics) và Tầng Lớp

1. Mối Quan Hệ Giữa Biến Thể và Tầng Lớp: Sách giải thích rằng biến thể ngôn ngữ (linguistic variation) thường có tương quan với tầng lớp xã hội (social class). Các đặc điểm như H-dropping (lược bỏ âm /h/) hoặc velar nasal plus (âm mũi ngạc mềm cộng, trang 68, 71, 77, 91, 98, 114, 116) thường được sử dụng như các chỉ báo (indicators) hoặc đặc trưng (markers) của tầng lớp xã hội thấp hơn.
2. Ngôn Ngữ Học Đô Thị: Nghiên cứu về các phương ngữ đô thị cho thấy cách các biến thể ngôn ngữ mới phát sinh và lan truyền (ví dụ: Estuary English – một biến thể nằm giữa Cockney và RP, phát triển ở Đông Nam nước Anh).

3.2. Sự Thay Đổi Ngôn Ngữ và Sự Chuẩn Hóa

1. Xu Hướng Thay Đổi (Trends in Change): Sách cập nhật về các xu hướng thay đổi ngôn ngữ hiện đại, chẳng hạn như sự lan truyền của một số đặc điểm ngữ âm (ví dụ: L-vocalization – thanh hóa âm /l/, biến /l/ thành nguyên âm, trang 114) ra khỏi London đến các khu vực khác. Sự thay đổi này được thúc đẩy bởi di chuyển dân số (migration) và truyền thông (media).
2. Ảnh Hưởng Của Các Nền Tảng Dữ Liệu: Việc sử dụng các tập dữ liệu ngôn ngữ lớn như Wellington Corpora of Written and Spoken New Zealand English (được đề cập trong tài liệu liên quan về Hình thái học, nhưng triết lý dựa trên dữ liệu này là phổ biến trong ngôn ngữ học xã hội) là cần thiết để xác định các xu hướng ngôn ngữ hiện đại một cách khách quan.

3.3. Các Đặc Điểm Ngữ Pháp Tiêu Biểu Khác

Sách cũng thảo luận về các cấu trúc ngữ pháp khác biệt giữa các phương ngữ, chẳng hạn như:

1. Verb-particle construction (cấu trúc động từ-tiểu từ, trang 23-24): Mặc dù phổ biến, cách sử dụng chúng có thể khác nhau giữa RP và các phương ngữ.
2. Infinitive verb (động từ nguyên thể, trang 15): Sự thay đổi trong cách sử dụng động từ nguyên thể ở các ngữ cảnh cú pháp khác nhau.
3. Full verb (động từ đầy đủ, trang 28-29): Hình thái và cách sử dụng của các động từ chính trong câu.

4. Cảm Nhận Chuyên Sâu và Giá Trị Học Thuật

English Accents and Dialects là một công trình học thuật không chỉ mang tính thông tin mà còn mang tính khai phóng, thay đổi cách người học nhìn nhận về tiếng Anh Anh.

4.1. Giá Trị Sư Phạm và Ứng Dụng Thực Tiễn

1. Phá Bỏ Định Kiến Ngôn Ngữ: Cuốn sách thách thức khái niệm độc quyền của RP, bằng cách chứng minh rằng các phương ngữ khu vực và xã hội đều là những hệ thống ngôn ngữ hợp lệ và có quy tắc riêng. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong sư phạm, giúp giáo viên và người học ngoại ngữ (EFL/ESL) phát triển thái độ cởi mở và tôn trọng hơn đối với sự đa dạng ngôn ngữ, chống lại glottophobia (sợ hãi hoặc định kiến về giọng nói).
2. Công Cụ Phân Tích Thực Tiễn: Đối với sinh viên ngôn ngữ học, cuốn sách này cung cấp một bộ công cụ phân tích âm vị học chi tiết. Việc học cách mô tả chính xác sự khác biệt giữa các phương ngữ (ví dụ: sự khác biệt của voice onset time – thời gian bắt đầu hữu thanh, trang 163) là một kỹ năng thiết yếu trong ngôn ngữ học thực nghiệm.
3. Nâng Cao Khả Năng Nghe Hiểu: Đối với người học tiếng Anh nâng cao, việc làm quen với các biến thể như vowel reduction (giảm nguyên âm) hoặc sự khác biệt trong voicing (hữu thanh hóa, trang 38, 39, 44, 45, 124, 133, 150, 163) giúp họ cải thiện đáng kể khả năng nghe hiểu và giao tiếp trong các tình huống thực tế, đặc biệt khi tiếp xúc với người nói tiếng Anh Anh từ các vùng khác nhau.

4.2. Độ Sâu Lý Thuyết và Khả Năng Tham Khảo

1. Nguồn Tài Nguyên Toàn Diện: Sách phục vụ như một cẩm nang tham khảo xuất sắc, cung cấp các mô tả chuyên sâu về các đặc điểm âm vị học, ngữ pháp, và từ vựng của gần như mọi phương ngữ đáng chú ý ở Quần đảo Anh. Sự phân loại có hệ thống giúp người đọc dễ dàng so sánh các đặc điểm ngôn ngữ theo từng khu vực.
2. Liên Kết Với Các Ngành Học Khác: Bằng cách khám phá các khía cạnh xã hội của phương ngữ, sách đóng vai trò là cầu nối giữa ngữ âm học/âm vị học và ngôn ngữ học xã hội. Việc phân tích các yếu tố như tầng lớp, giới tính, và thái độ đối với ngôn ngữ làm phong phú thêm sự hiểu biết về vai trò của ngôn ngữ trong xã hội.

4.3. Đánh Giá Sự Phát Triển Ngôn Ngữ Học (Evolutionary Perspective)

Các ấn bản (Fifth edition) của cuốn sách này cho thấy sự cam kết của các tác giả trong việc theo dõi sự thay đổi ngôn ngữ theo thời gian. Ngôn ngữ không tĩnh tại, và các ấn bản mới nhất đã cập nhật các xu hướng ngữ âm và ngữ pháp đang nổi lên, đặc biệt là trong các khu vực đô thị lớn (như sự lan truyền của các đặc điểm ngữ âm Cockney).

5. Kết Luận Về Tầm Quan Trọng Của Tác Phẩm

English Accents and Dialects: An Introduction to Social and Regional Varieties of British English là một công trình khoa học không thể thiếu, không chỉ cung cấp một mô tả chi tiết về sự đa dạng ngôn ngữ của tiếng Anh Anh mà còn truyền tải một thông điệp học thuật quan trọng: tất cả các hình thức ngôn ngữ đều có giá trị.

Bằng cách phân tích tỉ mỉ các khác biệt về hệ thống nguyên âm và phụ âm, ngữ pháp khu vực, và ảnh hưởng xã hội, cuốn sách đã trang bị cho người đọc một bộ công cụ mạnh mẽ để giải mã và đánh giá cao tính đa dạng, linh hoạt của tiếng Anh. Nó là tài liệu nền tảng cho bất kỳ ai muốn vượt qua khỏi giới hạn của RP để thực sự hiểu tiếng Anh được nói như thế nào trong các ngữ cảnh xã hội và địa lý khác nhau, từ đó nâng cao cả kiến thức chuyên môn và sự nhạy cảm ngôn ngữ học của bản thân.