1. Triết lý “Compact” và Mục tiêu Sư phạm
Giáo trình Compact B1 Preliminary for Schools được xây dựng trên triết lý cung cấp một lộ trình ôn tập tập trung, nhanh chóng và hiệu quả. Nó được thiết kế để chuẩn bị cho học sinh tham gia kỳ thi B1 trong một thời gian ngắn hơn so với các giáo trình tiêu chuẩn, bằng cách tối đa hóa sự luyện tập theo định dạng đề thi ngay từ đầu.
1.1. Đối tượng và Định dạng
Cuốn sách này là phiên bản “English for Spanish Speakers”, cho thấy nó đã được điều chỉnh để đáp ứng các nhu cầu học tập và các lỗi sai điển hình của học sinh nói tiếng Tây Ban Nha. Điều này thể hiện qua việc có một phần riêng biệt là English for Spanish speakers ở trang 126. Giáo trình nhắm đến học sinh phổ thông (For Schools) ở cấp độ B1 , trang bị cho các em kiến thức và chiến lược cần thiết để vượt qua kỳ thi Cambridge Preliminary (B1).
1.2. Cấu trúc Tổng thể của Sách
Cuốn sách được chia thành 8 đơn vị bài học theo chủ đề (Units) , mỗi đơn vị tập trung vào việc luyện tập cả bốn kỹ năng (Đọc, Viết, Nghe, Nói) cùng với Ngữ pháp và Từ vựng.
Sau 8 đơn vị chính, sách còn cung cấp các phần tham khảo và bổ trợ quan trọng:
- Revision (trang 70): Ôn tập tổng hợp.
- Grammar reference (trang 78): Tham khảo ngữ pháp chi tiết.
- Writing bank (trang 94): Kho bài viết mẫu và hướng dẫn.
- Speaking bank (trang 102): Ngân hàng hội thoại và chiến lược nói.
- Các danh mục bổ sung như Irregular verbs (trang 114), Phrasal verb builder (trang 116), và Wordlist (trang 118).
Cấu trúc này cho thấy sự tập trung cao độ vào việc chuẩn bị cho kỳ thi, cung cấp không chỉ bài học mà còn là công cụ ôn tập và tham khảo toàn diện.
2. Phân tích Nội dung theo Đơn vị Bài học và Chủ đề (Heading 2)
8 đơn vị bài học bao phủ các chủ đề quen thuộc và cần thiết cho học sinh phổ thông, đồng thời giới thiệu các cấu trúc ngữ pháp và từ vựng B1 quan trọng.
2.1. Nền tảng và Hoạt động Hàng ngày (Units 1-4)
Bốn đơn vị đầu tiên tập trung vào các chủ đề cá nhân và các hoạt động thường nhật, đồng thời giới thiệu các cấu trúc ngữ pháp cơ bản đến trung cấp.
1. All about me! (trang 6)
- Chủ đề: Thông tin cá nhân, Trường học.
- Ngữ pháp trọng tâm: Động từ khiếm khuyết (Modals: have to, don’t have to, must, mustn’t, can/can’t, should/shouldn’t). Đây là phần cốt yếu để diễn đạt nghĩa vụ, sự cần thiết và lời khuyên.
- Từ vựng: Các môn học, cơ sở vật chất và phòng ốc trường học.
- Viết: Viết Email, tập trung vào cách mở đầu, kết thúc, sử dụng từ nối và dấu câu (Phần 1).
- Đọc: Đọc hiểu Phần 2 (Tìm kiếm bạn qua thư điện tử – Finding an e-pal).
2. Winning & losing (trang 14)
- Chủ đề: Thể thao, Sở thích & giải trí.
- Ngữ pháp trọng tâm: Thì hiện tại đơn & hiện tại tiếp diễn (Present simple & present continuous) , và các dạng -ing. Sự phân biệt giữa hai thì này là điểm ngữ pháp B1 quan trọng.
- Từ vựng: Các cụm từ liên quan đến trường học (School collocations), Cụm động từ với in (Phrasal verbs with in), Mô tả tính cách (tích cực & tiêu cực), và các Động từ liên quan đến chiến thắng/thất bại.
- Viết: Lập kế hoạch viết chuyện, sửa lỗi sai, viết một câu chuyện về một sự kiện (Phần 2).
3. Let’s shop! (trang 22)
- Chủ đề: Quần áo, Mua sắm.
- Ngữ pháp trọng tâm: Thì quá khứ đơn & quá khứ tiếp diễn (Past simple & Past continuous) , Thứ tự của tính từ (Order of adjectives) , Tính từ so sánh & so sánh nhất (Comparative & superlative adjectives). Phần này trang bị công cụ để mô tả chi tiết và kể chuyện trong quá khứ.
- Từ vựng: Quần áo, trang sức, màu sắc & chất liệu, các địa điểm mua sắm.
- Viết: Sử dụng đại từ (pronouns), sử dụng các từ quan hệ who, which & where, viết một bài báo về mua sắm (Phần 2).
4. Star quality (trang 30)
- Chủ đề: Cảm xúc cá nhân, Giải trí & truyền thông.
- Ngữ pháp trọng tâm: Tính từ kết thúc bằng -ed & -ing (ví dụ: bored/boring) , Thì hiện tại hoàn thành (Present perfect).
- Từ vựng: Tính từ diễn đạt cảm xúc, các thuật ngữ giải trí.
- Viết: Cụm động từ với take, sử dụng just/yet/already, viết một câu chuyện về cảm xúc (Phần 2).
2.2. Khám phá Thế giới và Ngôn ngữ Phức tạp (Units 5-8)
Bốn đơn vị tiếp theo giới thiệu các chủ đề rộng lớn hơn và các cấu trúc ngữ pháp phức tạp, chuẩn bị cho người học các kỹ năng cần thiết cho mức độ trung cấp.
5. Extreme diets (trang 38)
- Chủ đề: Thực phẩm & đồ uống, Sức khỏe.
- Ngữ pháp trọng tâm: Các dạng tương lai (Future forms) , và Động từ khiếm khuyết (Modals) (có thể là ôn tập hoặc nâng cao hơn Unit 1).
- Từ vựng: Thực phẩm & đồ uống, Cụm động từ với put.
- Viết: Thực hành các chức năng giao tiếp như Chấp nhận lời mời, Đề xuất & Yêu cầu (Phần 1).
6. My home (trang 46)
- Chủ đề: Nhà & gia đình, Địa điểm & tòa nhà.
- Ngữ pháp trọng tâm: Cấu trúc used to , Động từ theo sau bởi infinitive / -ing form , Cấu trúc với do, make, have, go.
- Từ vựng: Nhà cửa, Địa điểm.
- Viết: Sử dụng từ nối (Linking words) để viết một câu chuyện về một hành trình (Phần 2).
7. In the wild (trang 54)
- Chủ đề: Thế giới tự nhiên, Môi trường.
- Ngữ pháp trọng tâm: Thì quá khứ hoàn thành (Past perfect) , Câu tường thuật & mệnh lệnh (Reported speech & commands) , Câu bị động (The passive). Đây là các cấu trúc ngữ pháp nâng cao, rất quan trọng cho cấp độ B1.
- Từ vựng: Động vật, Thế giới tự nhiên, Thời tiết.
- Viết: Viết một bài báo về một mùa (Phần 2).
8. We’re off! (trang 62)
- Chủ đề: Giao thông, du lịch & kỳ nghỉ.
- Ngữ pháp trọng tâm: Câu điều kiện loại 1 & loại 2 (First & second conditional).
- Từ vựng: Từ vựng liên quan đến du lịch, các hoạt động trong kỳ nghỉ.
- Viết: Viết một bài báo mô tả một bức ảnh (Phần 2).
3. Phân tích Chuyên sâu các Kỹ năng Trọng tâm (Heading 2)
Giáo trình này không chỉ dạy tiếng Anh mà còn dạy các chiến lược làm bài thi cụ thể cho kỳ thi Cambridge B1 Preliminary.
3.1. Kỹ năng Đọc (Reading) và Tiếp cận Văn bản (Heading 2)
Các bài tập Đọc trong sách bao quát tất cả các phần của bài thi Reading B1, từ Phần 1 đến Phần 6.
- Đa dạng Chủ đề và Độ dài: Chủ đề rất đa dạng, từ cá nhân (tìm bạn qua thư điện tử ) đến các chủ đề mang tính học thuật (lịch sử bóng đá Olympic , tầm quan trọng của trò chơi đồng đội , sống ở Nam Cực ) hay văn hóa/du lịch (Taj Mahal , London , Bắc Cực Quang ). Điều này giúp học sinh tiếp xúc với nhiều loại văn bản.
- Tập trung vào Chi tiết Bài thi: Ví dụ, Unit 1 luyện tập Reading Part 2 , Unit 2 và 3 luyện Reading Part 5 , Unit 4 luyện Reading Part 4 và Part 6 , Unit 7 luyện Part 6 và Part 2. Việc này đảm bảo học sinh được làm quen và thành thạo từng loại câu hỏi cụ thể trong đề thi.
3.2. Kỹ năng Viết (Writing) và Phát triển Chiến lược (Heading 2)
Phần Viết bao gồm cả hai phần của bài thi B1: Phần 1 (Email) và Phần 2 (Câu chuyện hoặc Bài báo/Thư).
- Phần 1: Email và Chức năng: Unit 1 dạy về cấu trúc Email, cách mở/kết thúc, từ nối và dấu câu. Unit 5 mở rộng sang các chức năng giao tiếp như chấp nhận lời mời, đề xuất và yêu cầu.
- Phần 2: Câu chuyện và Bài báo: Các đơn vị còn lại tập trung vào Viết Phần 2, bao gồm:
- Viết câu chuyện: Đặc biệt nhấn mạnh vào lập kế hoạch và sửa lỗi (Unit 2) , sử dụng just/yet/already (Unit 4) , và dùng từ nối cho hành trình (Unit 6).
- Viết bài báo: Tập trung vào kỹ thuật sử dụng đại từ và các mệnh đề quan hệ who, which & where (Unit 3) , mô tả về mùa (Unit 7) , và mô tả ảnh (Unit 8).
- Writing bank (trang 94): Là tài nguyên quý giá, cung cấp các mô hình và cụm từ hữu ích cho từng loại hình viết.
3.3. Kỹ năng Nghe (Listening) và Phát âm (Heading 2)
Các hoạt động Nghe (Listening) cũng được phân loại theo các phần của bài thi B1 (Phần 1 đến Phần 4).
- Nghe Lấy Thông tin Cụ thể: Bài tập Nghe Phần 1 (7 đoạn ngắn ở Unit 3, 6) và Phần 2 (6 đoạn hội thoại ngắn ở Unit 1, 8) giúp học sinh luyện kỹ năng nghe chi tiết trong ngữ cảnh thực tế (hội thoại giữa bạn bè, về kỳ nghỉ ).
- Nghe và Ghi chú/Hiểu ý chính: Bài tập Nghe Phần 3 (Bài nói về trường thể thao ở Unit 2, cắm trại ở Unit 5) và Phần 4 (phỏng vấn người thiết kế quần áo ở Unit 3, người trông sở thú ở Unit 7) rèn luyện khả năng hiểu ý kiến, thông tin học thuật và các cuộc phỏng vấn.
3.4. Kỹ năng Nói (Speaking) và Tương tác (Heading 2)
Phần Nói (Speaking) được cấu trúc để mô phỏng chính xác các phần của bài thi B1, tập trung vào tương tác và diễn đạt ý kiến.
- Phần 1: Hỏi đáp Cá nhân: Unit 1, 4 tập trung vào việc hỏi và trả lời các câu hỏi về trường học, thông tin cá nhân, sở thích và kế hoạch.
- Phần 2: Mô tả Tranh ảnh: Unit 4 và Unit 7 luyện tập mô tả người, thời tiết, động vật và địa điểm.
- Phần 3: Tương tác và Đưa ra Quyết định: Unit 2, 6 tập trung vào các kỹ năng cốt lõi như đồng ý/không đồng ý, đưa ra ý kiến, đề xuất và yêu cầu ý kiến.
- Phần 4: Thảo luận Dài hơn: Unit 3 và Unit 8 luyện tập thảo luận về các chủ đề rộng hơn như địa điểm mua sắm, hoặc sở thích đi nghỉ.
- Speaking bank (trang 102): Cung cấp các cụm từ và mẫu câu hữu ích để hỗ trợ tương tác trôi chảy và tự nhiên.
4. Cảm nhận và Đánh giá Sư phạm về Tính “Compact” (Heading 2)
Cambridge Compact B1 Preliminary for Schools là một giáo trình hiệu quả, đặc biệt phù hợp với những người học có thời gian giới hạn nhưng cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho kỳ thi B1.
4.1. Sự Tích hợp Hiệu quả giữa Ngôn ngữ và Bài thi (Heading 2)
Cảm nhận sâu sắc nhất về cuốn sách này là cách nó kết hợp Ngữ pháp, Từ vựng với Kỹ năng và Định dạng Bài thi một cách liền mạch.
- Ngữ pháp Phục vụ Mục đích: Ngữ pháp không được dạy một cách trừu tượng, mà ngay lập tức được đặt trong ngữ cảnh của các hoạt động làm bài thi. Ví dụ, việc học Past perfect, Reported speech và The passive trong Unit 7 là để chuẩn bị cho học sinh sử dụng các cấu trúc câu phức tạp hơn trong bài viết (Writing Part 2) và đọc hiểu các văn bản chính thức (Reading Part 6).
- Từ vựng theo Hệ thống: Sách chú trọng vào các loại từ vựng B1 quan trọng:
- Phrasal verbs: Được luyện tập thường xuyên (với in ở Unit 2, với take ở Unit 4, với put ở Unit 5).
- Word Collocations: Cụm từ đi kèm nhau (như School collocations ở Unit 2).
- Sự tồn tại của Phrasal verb builder (trang 116) và Wordlist (trang 118) càng củng cố cách tiếp cận từ vựng mang tính hệ thống và thực dụng cho kỳ thi.
4.2. Tính Phù hợp với Lứa tuổi “For Schools” (Heading 2)
Các chủ đề được lựa chọn rất thông minh, phù hợp với sở thích và kinh nghiệm của học sinh phổ thông (11-16 tuổi):
- Chủ đề Gần gũi: Trường học, Thể thao, Mua sắm, Giải trí, Nhà cửa, Du lịch. Điều này giúp học sinh dễ dàng liên hệ kiến thức ngôn ngữ với trải nghiệm cá nhân, tăng cường động lực học tập.
- Nội dung Thú vị: Các bài đọc như về Steven Spielberg , Spider-Man , Northern Lights , Taj Mahal làm cho quá trình học tập không nhàm chán và mở rộng kiến thức văn hóa, xã hội.
4.3. Sự Đánh giá Cao Tính Tham khảo (Heading 2)
Các phần tham khảo ở cuối sách có giá trị vô cùng to lớn đối với việc tự học và ôn tập “compact”:
- Grammar reference (trang 78): Giúp học sinh nhanh chóng tra cứu và củng cố các quy tắc ngữ pháp đã học.
- Writing bank (trang 94) và Speaking bank (trang 102): Cung cấp các khung sườn, cụm từ ngôn ngữ chức năng và mẹo làm bài thi thực tế. Đây là công cụ không thể thiếu để học sinh không bị mất điểm do thiếu cấu trúc hoặc ngôn ngữ diễn đạt kém trôi chảy.
- Revision (trang 70): Giúp học sinh tự đánh giá và xác định các lĩnh vực cần cải thiện trước khi bước vào các bài thi thử.
4.4. Đánh giá về Độ Tương thích với Kỳ thi Sửa đổi (Heading 2)
Với việc được công bố là dành cho kỳ thi sửa đổi từ năm 2020, giáo trình này thể hiện tính cập nhật cao. Kỳ thi B1 Preliminary (cho người lớn và cho trường học) đã có những thay đổi đáng kể về cấu trúc và yêu cầu kỹ năng. Việc sách phân tích rõ từng phần thi (Part 1, Part 2, v.v.) cho cả bốn kỹ năng chứng minh rằng nó đã tích hợp các yêu cầu mới của đề thi:
- Tập trung vào Tương tác Nói: Bài Nói nhấn mạnh vào các hoạt động tương tác giữa học sinh (Part 3) hơn là chỉ mô tả, phản ánh xu hướng đánh giá kỹ năng giao tiếp thực tế.
- Định dạng Viết Mới: Phân biệt rõ giữa Viết Email (Part 1) và Viết Câu chuyện/Bài báo (Part 2), cung cấp các mô hình cụ thể cho từng loại hình.
5. Kết luận Chung về Vai trò của Giáo trình (Heading 2)
Cambridge Compact B1 Preliminary for Schools, Second Edition là một giáo trình chuẩn bị thi toàn diện, tích hợp và có tính thực tiễn cao. Nó thành công trong việc tạo ra một tài liệu “compact” – tức là bao phủ lượng kiến thức và kỹ năng lớn một cách cô đọng và có tổ chức – mà không làm giảm đi chất lượng của quá trình học ngôn ngữ.
Sự sắp xếp logic theo chủ đề (từ Unit 1 đến Unit 8) , sự nhấn mạnh vào các điểm ngữ pháp B1 cốt lõi (như Modals, Present perfect, The passive, Conditionals) , và sự cung cấp đầy đủ các ngân hàng tài nguyên (Grammar, Writing, Speaking) biến cuốn sách này thành một công cụ không thể thiếu cho cả giáo viên và học sinh. Nó không chỉ đơn thuần giúp học sinh đạt được chứng chỉ B1 mà còn trang bị cho các em nền tảng ngôn ngữ và tư duy cần thiết để tiếp tục học lên các cấp độ cao hơn.